zamiana spółgłosek

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Łaz/1861
• Nitsch/1923

Zmiany spółgłosek są sześciorakie: [...] Upodobnianie spółgłosek: I. do miękkich samogłosek, czyli miękczenie spółgłosek przed miękkiemi samogłoskami; II. upodobnianie spółgłosek do spółgłosek pod względem dźwięku, czyli 1. miękczenie, 2. stwardzanie spółgłosek przed spółgłoskami; III. upodobnianie spółgłosek do siebie pod względem mocy. III. Zamiana spółgłosek co do narzędzi mownych.

[...] Zamiana spółgłosek co do narzędzi mownych. [...] Spółgłoski zamieniamy jedne na drugie co do narzędzi mownych z trzech względów: 1. dla ich powinowactwa; 2. dla łatwiejszego wygłoszenia, i 3. dla przyjemniejszego brzmienia. 1. Spółgłoski, które temi samemi albo najbliższemi narzędziami mownemi wyrabiamy, zamieniają się snadno jedne na drugie, czyli, są ze sobą spowinowacone: spółgłoski b, w, wyrabiamy wargami; g, h, k, ch wyrabiają się w gardle, dlatego jedna drugą niekiedy zastępuje [...]. 2. Dla łatwiejszego wygłoszenia zamieniamy spółgłoski: a). W odmienianiu i tworzeniu rzeczowników pochodnych zamieniamy odbite: c, d, t, przed odbitą c na nie odbitą j [...] gdyż łatwiéj nam odbitą z nieodbitą, niż dwie odbite wygłosić [...].

[...] W pisowni odstępujemy od słoworodu: a) Gdy zachodzi upodobnienie spółgłosek do siebie, co do mocy [...]. b). Gdy zachodzi zamiana spółgłosek co do narzędzi mownych [...]. c). Gdy zachodzi zlew spółgłosek [...]. d). Gdy zachodzi wyrzutnia spółgłoski [...].

Zamiana v na u̯ po samogłoskach wargowych znamionuje przedewszystkiem dialekt słowiński [...].