Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tempus futurum primum

Hasło w cytatach: futurum primum, pierwsze futurum
Język: łaciński
Dział: Fleksja, Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Quot sunt tempora verborum? Quinque: praesens, perfectum, plusquamperfectum, futurum primum seu circumscriptum et futurum secundum.

Indicativus ut plurimum sex tempora habet. Praesens, imperfectum, perfectum, plusquam perfectum, futurum primum seu circumscriptum, quod bene imperfectum vocari potest et futurum secundum seu simplex, quod perfectum dici potest.

Es finden sich aber zweyerley künfftige Zeiten. Die erste ist die unbeschriebene [sic!] Zeit / (Futurum primum, seu circum scriptum) welche unvollkommene (imperfectum) kan genennet werden; und die Andere oder schlechte Zeit / (Futurum secundum seu simplex) welche man Vollkommene (perfectum) nennen kan. Ihrer viel verwechseln doch die Vollkommene Zeit mit der Vnvollkommenen/ wiewohl sie in warheit in etlichen Zeitwörtern unterschieden sind / noch nicht der Endung / (Terminatione) sondern nur dem Zusatz nach / (incremento) wie auß den Zeit Wandelungen zu sehen.

[Są jednak dwa czasy przyszłe. Pierwszy jest opisowy (Futurum primum, seu circum scriptum), który można nazwać niedoskonały (imperfectum); drugi lub prosty (Futurum secundum seu simplex), który można nazwać doskonałym (perfectum). Wielu myli jednak czas doskonały (dokonany) z niedoskonałym (niedokonanym), chociaż w wielu czasownikach po prawdzie dają się odróżnić nie po końcówce tylko po dodatku (przedrostku) (incremento), co widać z koniugacji. ]

Futurum primum seu imperfectum, (de futuro secundo infra dicetur) fit in omnibus verbis a futuro verbi substantivi Jestem sum et tertia persona praeteriti verbi proprii.

Das Futurum Primum wird in allen Verbis gemachet aus dem Futuro des Verbi Substantivi Jestem Ich bin, und aus der dritten Person Præt. Temp. des Verbi selbst.

[Futurum primum wszystkich czasowników tworzy się z czasu przyszłego verbum substantivum jestem i trzecie osoby czas przeszłego danego czasownika.]

Nic łatwiejszégo nad tę regułę, że Słowa niedokonané, mają tylko czasy niedokonané, jakié są: 1. teraźniejszy (praesens) 2. przeszły niedokonany (preateritum imperfectum) 3. czas zaprzeszły niedokon. (plus quam perfectum) którégo my włáściwie nié mámy, ale go robimy przez dodanié do czasu przeszłego, Słowa posiłkowego był: 4. czas przyszły niedokonany (futurum primum) który także składamy z posiłkowego Słowa będę lub mám, np. mieć będę lub będę miáł, lub mám miéć &c. 5. tryb rozkazujący, czy z naléganiém, czy bez nalégania, np. miéj, miéjże[...]

Pierwsze Futurum Praw: 460. Np. od दा , dać; pochodzi दातृ dâtri, którego Nomin: Masc: दाता dâtâ; दातारौ dâtârau; दातारस् dâtâras', zastępują 3. pierwsze Osoby, pierwszego Futurum, inne osoby wszystkich trzech liczb obydwu form, składają się z Nom: sing: Masc: łącząc się z czasem teraz: słowa posiłkowego i rzeczownego अस् as', (esse) być, np. [...].

Czas przyszły niedokonany (futurum primum) składa się ze starego imiesłowu albo ze sposobu bezokolicznego i ze słowa posiłkowego będę […].

Były to w tamtym wieku zwykłe czasy przyszłe, czyli t. zw. futurum primum, simplex.