Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

węzeł morfologiczny

Język: polski
Dział: Fonetyka, Morfologia (współcześnie)
  • Fonetyzacja, morfologizacja, semazjologizacja: BdC/1915
Definicja współczesna

Węzeł morfologiczny jest to segment fonologiczny (zwykle pojedynczy fonem, np. c w kupiecki lub s we włoski, rzadziej grupa fonemów, np. st w starostwo), występujący na granicy dwu morfemów i stanowiący równocześnie wygłos morfemu poprzedzającego i nagłos morfemu bezpośrednio po nim następującego (kupiec- + -ski, Włoch- + -ski, starost- + -stwo). W pol. zjawisko w. m. jest charakterystyczne dla granicy między podstawą słowotwórczą zakończoną na spółgłoskę niepółotwartą, niewargową a przyrostkiem z nagłosowym s. (EJP 417)

Cytaty

Obok morfologizacji pewnych elementów wymawianiowo-słuchowych jako składników morfem, należy stwierdzić innego rodzaju morfologizację, a mianowicie morfologizację węzłów morfologicznych, t.j. miejsc połączenia morfem i syntagm, miejsc, w których koniec morfemy lub syntagmy poprzedzającej styka się bezpośrednio z początkiem morfemy lub syntagmy następującej. Od wyrazistości tych węzłów morfologicznych zależy jasna podzielność na elementy morfologiczne. Np. [bab-k-a], [vut-k-a (wódka)], [proś-b-a] [...].

Akcent psychiczny związany jest z wyrazistością węzłów morfologicznych w syntagmie. Jeżeli węzły te są wyraźne, stykające się ze sobą fonemy końcowe morfem poprzedzających i fonemy początkowe morfem następujących są silnie namorfologizowane i przy procesie obcowania międzyjednostkowego pozostają ile możności bez zmiany.