akcent psychiczny

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• BdC/1915

Fonologiczne cechy ekspresywne (emfatyczne) są właściwościami fonetycznymi wykorzystywanymi w danym języku do sygnalizowania emocjonalnej postawy osoby mówiącej. Np. w pol. funkcję f. c. e. może spełniać długość samogłoski (Cooo?!), wzdłużenie i wzmocnienie spółgłoski (Ty drrraniu!). (EJP 100)

Prozodyczne właściwości (cechy) języka – akcent, intonacja, iloczas – charakteryzują nie poszczególne fonemy (czy też klasy fonemów), lecz sylabę jako całość w opozycji do innych sylab występujących w danym wypowiedzeniu. W ramach sylaby nosicielem jej cech prozodycznych jest fonem (ew. połączenie wielofonemowe), stanowiący ośrodek sylaby. W pol. każda sylaba musi być scharakteryzowana jako akcentowana albo jako nieakcentowana. (h: Fonologiczne cechy dystynktywne EJP 100)

Prozodyczne cechy składniowe to akcent, intonacja i pauza, które mogą mieć istotną funkcję syntaktyczną w jęz. mówionym. W języku pisanym zastępuje je interpunkcja i inne środki graficzne (duża litera, rozstrzelony lub tłusty druk, rozpoczęcie nowego wiersza, dodatkowe „światło”). O istotnej funkcji p. c. s. mówimy wtedy, gdy są one jedynymi sygnałami jakiejś konkretnej opozycji (funkcji lub struktury składniowej). I tak np. tylko intonacja może rozstrzygnąć o modalności. Intonacja może także pełnić funkcję wskaźnika zespolenia zdania złożonego. Podobnie syntaktyczną rolę odgrywają pauzy i akcent przy rozróżnianiu niektórych grup atrybutywnych (grupa syntaktyczna złożona z rzeczownika i zależnego od niego przymiotnika) od predykatywnych w polszczyźnie, w której ograniczenia szyku są dość małe, a predykacja niekoniecznie wymaga formy osobowej czasownika. (EJP 301)