Słownik historyczny
terminów gramatycznych online
terminów gramatycznych online
Szob/1923
Gramatyka języka polskiego
Porównaj z innymi dziełami
Książnica Polska. Tow. Nauczycieli Szkół Wyższych, wyd. II zmienione i uzupełnione, Lwów–Warszawa 1923, jęz. polski strona w kompendium Dawne ortografie, gramatyki i podręczniki języka polskiego
Cytaty według działów 715 cytatów
- Nauka o głoskach 205 cytatów 1–96
- Nauka o znaczeniu wyrazów (semantyka) 77 cytatów 97–112
- Nauka o budowie wyrazów (słowotwórstwo) 122 cytaty 113–160
- Nauka o odmianie wyrazów 110 cytatów 161–312
- Nauka o zdaniu 201 cytatów 313–405
Hasła
- accentus łac.
- accusativus łac.
- akcent (wzmocnienie sylaby)
- akcent chromatyczny
- akcent dynamiczny
- akcent ekspiracyjny
- akcent muzykalny
- akcent toniczny
- akcent wydechowy
- akcent wyrazowy
- akcent zdaniowy
- akcent zgłoskowy
- aoryst
- bezokolicznik
- biernik (przypadek)
- biernik celu i przyczyny
- biernik kierunku
- biernik miary
- biernik przedmiotu bliższego
- biernik przedmiotu dalszego
- biernik przyrzeczownikowy
- biernik przysłowny
- biernik sposobu
- budowa fleksyjna
- budowa słowotwórcza
- budowa wyrazów
- casus łac.
- celownik (przypadek)
- celownik celu
- celownik konwencjonalny
- celownik kresu
- celownik pożytku
- celownik przedmiotu dalszego
- celownik przyczyny
- celownik przyrzeczownikowy
- celownik przysłowny
- chrząstka tarczowa
- czas
- czas przeszły (praeteritum, czasy przeszłe)
- czas przyszły (futurum)
- czas przyszły dokonany
- czas przyszły niedokonany
- czas teraźniejszy (praesens)
- czas uprzedni
- czas współczesny
- czas zaprzeszły
- czasownik (verbum)
- czasownik przechodni
- czasowniki atematyczne
- czasowniki czynne
- czasowniki czynne nieprzechodnie
- czasowniki czynne przechodnie
- czasowniki nieprzechodnie
- czasowniki nijakie
- czasowniki nijakie nieprzechodnie
- czasowniki nijakie przechodnie
- czasowniki tematyczne
- czasy bezwzgędne
- czasy względne
- cząstki fleksyjne
- cząstki morfologiczne
- cząstki składowe (wyrazu)
- cząstki słowotwórcze
- cząstki znaczeniowe
- części mowy
- części mowy nieodmienne
- części mowy odmienne
- człon nadrzędny
- człon podrzędny
- człon rozróżniający zdania
- człon utożsamiający zdania (zdania)
- człon zdania
- człony równorzędne
- dativus łac.
- deklinacja
- deklinacja liczebnikowa
- deklinacja męska
- deklinacja mieszana
- deklinacja nijaka
- deklinacja przymiotnikowa
- deklinacja rzeczownikowa (przymiotników)
- deklinacja rzeczownikowo-przymiotnikowa
- deklinacja żeńska
- dolna szczęka
- dopełniacz (przypadek)
- dopełniacz (przydawka dopełniaczowa)
- dopełniacz celowy
- dopełniacz cząstkowy
- dopełniacz jakościowy
- dopełniacz materji
- dopełniacz opisowy
- dopełniacz pochodnikowy
- dopełniacz podmiotowy
- dopełniacz podzielonej całości
- dopełniacz posiadacza
- dopełniacz przedmiotowy
- dopełniacz przyrzeczownikowy
- dopełniacz przysłowny
- dopełniacz ujemny
- dopowiedzenie przymiotne
- dopowiedzenie rzeczowne
- drganie
- drugorzędne grupy zdania
- dziąsła
- dźwięki | dźwięk (wrażenie słuchowe)
- e ruchome
- enklityki
- fonetyka
- fonetyka opisowa
- forma (postać wyrazu)
- forma osobowo-męska
- forma przymiotnikowa
- forma rzeczowa
- forma rzeczownikowa
- formy deklinacyjne
- formy opisowe (forma analityczna (w stopniowaniu))
- formy proste
- formy proste (forma syntetyczna (w stopniowaniu))
- formy złożone czasownika
- funkcjonalny podział spółgłosek
- gardziel
- genitivus łac.
- głoska (dźwięk mowy)
- głoska niezgłoskotwórcza
- głoska szczelinowa
- głoska zgłoskotwórcza
- głoska zwarta
- głoski bezdźwięczne
- głoski dźwięczne
- głoski nosowe
- głoski otwarte
- głoski zamknięte
- głosownia
- głosownia funkcjonalna
- głosownia historyczna
- głosownia opisowa
- górna szczęka
- gromada (koniugacyjna)
- gromada czwarta
- gromada druga
- gromada piąta
- gromada pierwsza
- gromada szósta
- gromada trzecia
- grupy spółgłoskowe
- grupy spółgłoskowe jednolite
- grupy spółgłoskowe mieszane
- grupy zdania
- iloczas (długość głoski)
- imiesłów bierny
- Imiesłów czynny przeszły
- imiesłów czynny współczesny
- imiesłów przymiotnikowy
- imiesłów przymiotnikowy bierny
- imiesłów przymiotnikowy czynny przeszły
- imiesłów przymiotnikowy czynny współczesny
- imiesłów przysłówkowy
- imiesłów przysłówkowy uprzedni
- imiesłów przysłówkowy współczesny
- imiesłów uprzedni czynny
- imiesłów zaprzeszły
- instrumentalis łac.
- jabłko Adama
- jama gardłowa
- jama nosowa
- jama ustna
- jednokrotny rodzaj czynności
- jer (półsamogłoska przednia)
- języczek
- język (narząd)
- jor (półsamogłoska tylna)
- kanał oddechowy
- klasa (o odmianie czasownika)
- klasa czwarta
- klasa druga
- klasa dwunasta
- klasa dziesiąta
- klasa dziewiąta
- klasa jedenasta
- klasa ósma
- klasa piąta
- klasa pierwsza
- klasa siódma
- klasa szósta
- klasa trzecia
- klasa trzynasta
- klasyfikacja fonetyczna spółgłosek
- koniugacja | konjugacja
- konsonant
- kontrakcja
- końcówka (morfem gramatyczny)
- końcówka przypadkowa
- końcówki ruchome
- krtań
- liczba
- liczba mnoga
- liczba podwójna
- liczba pojedyncza
- liczebnik
- liczebnik główny
- liczebnik porządkowy
- liczebnik zbiorowy
- liczebniki ilościowe
- liczebniki mnożne
- liczebniki ułamkowe
- liczebniki wielorakie
- litera (znak alfabetu)
- locativus łac.
- metatonja
- mianownik (przypadek)
- mianownik istotny
- mianownik pozorny
- miejscownik (przypadek)
- miejscownik czasu
- miejscownik miejsca
- miejscownik okoliczności towarzyszącej
- miejscownik przyczyny
- miejscownik przyrzeczownikowy
- miejscownik przysłowny
- miejscownik sposobu
- miękkie podniebienie
- nagłośnia
- narząd oddechowy
- narządy mowy
- narzędnik (przypadek)
- narzędnik czasu
- narzędnik czynnika
- narzędnik dzielczy
- narzędnik miejsca
- narzędnik narzędzia
- narzędnik okoliczności towarzyszącej
- narzędnik orzecznikowy
- narzędnik przedmiotu bliższego
- narzędnik przyczyny
- narzędnik przydawkowy
- narzędnik przyrzeczownikowy
- narzędnik przysłowny
- narzędnik sposobu
- narzędnik towarzysza
- narzędnik właściwy
- nasada
- następnik (zdanie, okres)
- natężenie głosu | natężenie (siła głosu, akcent)
- nauka o budowie wyrazów
- nauka o odmianie wyrazów
- nauka o znaczeniu wyrazów
- nominativus łac.
- objekt
- odmiana złożona
- odpowiednik
- okolicznik
- okolicznik porównawczy
- okoliczniki celu
- okoliczniki czasu
- okoliczniki miejsca
- okoliczniki przyczyny
- okoliczniki sposobu
- okoliczniki stopnia i miary
- okres
- określenie
- orzeczenie
- orzeczenie czasownikowe
- orzeczenie imienne
- orzeczenie nierozwinięte
- orzeczenie rozwinięte
- orzeczenie zasadnicze
- orzecznik (orzecznik, część orzeczenia imiennego)
- osnowa (temat fleksyjny, słowotwórczy)
- osoba (gramatyczna)
- osoba druga
- osoba pierwsza
- osoba trzecia
- palatalizacja
- partykuła (część mowy)
- pierwiastek (rdzeń, źródłosłów)
- pierwiastki zaimkowe
- pierwszorzędne grupy zdania
- płuca
- pochylenie
- pochylone o
- podmiot (część zdania)
- podmiot gramatyczny
- podmiot logiczno-gramatyczny
- podmiot logiczny
- podmiot nierozwinięty
- podmiot rozwinięty
- podmiot zasadniczy
- poprzednik (zdanie)
- prawo głosowe
- proklityka
- prosta odmiana przymiotników
- prozodia
- przedmiot (dopełnienie, obiectum)
- przedmiot bliższy
- przedmiot bliższy cząstkowy
- przedmiot ujemny
- przednie podniebienie
- przedrostek | przedrostek słowotwórczy
- przedrostek martwy
- przedrostki fleksyjne
- przedrostki żywe
- przegłos
- przemiana fonetyczna
- przycisk (akcent)
- przydawka
- przydawka dopełniaczowa
- przydawka przymiotna
- przydawka rzeczowna
- przydawki okolicznikowe
- przydawki przyimkowe
- przyimek
- przyimek przyrzeczownikowy
- przyimki pierwotne
- przyimki pochhodne
- przyimki przysłowne
- przymiotnik
- przymiotniki dzierżawcze
- przymiotniki materialne
- przypadek (fleksja)
- przypadek przyrzeczownikowy
- przypadek przysłowny
- przypadkowanie
- przyrostek (sufiks)
- przyrostek fleksyjny
- przyrostek przypadkowy
- przyrostek ruchomy
- przyrostek słowotwórczy
- przyrostki martwe
- przyrostki żywe
- przysłówek
- przysłówki liczebnikowe
- przysłówki liczebnikowe ilościowe
- przysłówki liczebnikowe porządkowe
- przysłówki odrzeczownikowe
- przysłówki zaimkowe
- przysłówki zaimkowe nieokreślone
- przysłówki zaimkowe pytające
- przysłówki zaimkowe wskazujące
- przysłówki zaimkowe względne
- psychofonetyka
- rdzeń
- rodzaj | rodzaj gramatyczny (gramatyczny)
- rodzaj augmentatywny
- rodzaj chwilowy czynności
- rodzaj ciągły
- rodzaj czynności
- rodzaj definitywny
- rodzaj dokonany
- rodzaj duratywny
- rodzaj efektywny
- rodzaj ilościowy
- rodzaj ingresywny
- rodzaj intensywny
- rodzaj jakościowy
- rodzaj kompletywny
- rodzaj konsekutywny
- rodzaj majoratywny
- rodzaj męski
- rodzaj męskoosobowy
- rodzaj momentalny czynności
- rodzaj naturalny
- rodzaj niedokonany
- rodzaj nijaki
- rodzaj perduratywny
- rodzaj powielający
- rodzaj preteratywny
- rodzaj przemijający
- rodzaj rezultatywny
- rodzaj rosnący
- rodzaj rzeczowy
- rodzaj skutkowy
- rodzaj sumarycznie-wielokrotny
- rodzaj trwały
- rodzaj wstępujący
- rodzaj wynikowy
- rodzaj zakończony
- rodzaj zstępujący
- rodzaj żeński
- równoważniki zdania | równoważniki zdań
- rytm
- rzeczownik
- rzeczownik oderwany
- rzeczownik osobowy
- rzeczownik zbiorowy
- rzeczowniki jednostkowe
- rzeczowniki materialne
- rzeczowniki nieosobowe
- rzeczowniki pieszczotliwe
- rzeczowniki pospolite
- rzeczowniki powiększające
- rzeczowniki własne
- rzeczowniki zdrobniałe
- rzeczowniki zgrubiałe
- rzeczowniki zmysłowe
- samogłoska (głoska)
- samogłoska długa
- samogłoska nosowa
- samogłoska pochylona
- samogłoski czyste
- samogłoski jasne
- samogłoski ścieśnione
- semantyka
- słowo osobowe (czasownik)
- słowo posiłkowe
- słowotwórstwo (budowa, tworzenie wyrazów)
- sonant
- spójnik
- spójniki łączne
- spójniki pierwotne
- spójniki pochodne
- spójniki przeciwstawne
- spójniki wynikowe
- spółgłoska (głoska)
- spółgłoska bezdźwięczna
- spółgłoska dziąsłowa
- spółgłoska dźwięczna
- spółgłoska miękka | spółgłoski miękkie
- spółgłoska nosowa
- spółgłoska półotwarta
- spółgłoska przedniojęzykowa
- spółgłoska szczelinowa
- spółgłoska twarda
- spółgłoska tylnojęzykowa
- spółgłoska zębowa
- spółgłoska zwarta
- spółgłoska zwarto-szczelinowa
- spółgłoski czyste
- spółgłoski dwuwargowe
- spółgłoski funkcjonalnie zmiękczone | spółgłoski zmiękczone
- spółgłoski mocne
- spółgłoski półotwarte czyste
- spółgłoski półotwarte nosowe
- spółgłoski przedniojęzykowo-dziąsłowe
- spółgłoski przedniojęzykowo-zębowe
- spółgłoski słabe
- spółgłoski średniojęzykowe
- spółgłoski średniojęzykowo-podniebienne
- spółgłoski twarde | spółgłoski funkcjonalnie twarde
- spółgłoski tylnojęzykowo-miękkopodniebienne
- spółgłoski uśredniojęzykowione
- spółgłoski wargowe
- spółgłoski wargowo-zębowe
- spółgłoski zmiękczone
- stopień
- stopień najniższy
- stopień najwyższy
- stopień niższy
- stopień równy
- stopień wyższy
- stopniowanie | stopniowanie przymiotników (przymiotników, przysłówków)
- stopniowanie bezwzględne
- stopniowanie opisowe
- stopniowanie proste
- stopniowanie względne
- strona
- strona bierna
- strona czynna
- strona głoskowa
- strona znaczeniowa
- strona zwrotna
- stwardnienie
- sylaba (głoski, litery)
- szmer | szmery
- tchawica
- temat (fleksyjny, słowotwórczy)
- temat czasu przeszłego
- temat czasu teraźniejszego
- temat miękki
- temat oboczny
- temat oboczny drugi
- temat oboczny pierwszy
- temat podstawowy
- temat samogłoskowy
- temat spółgłoskowy
- temat twardy
- ton (wrażenie słuchowe)
- tonacja
- tonacja akutowa
- tonacja cyrkumfleksowa
- tonacja nowoakutowa
- tonacja nowocyrkumfleksowa
- treść wyrazu | treść znaczeniowa wyrazu ('znaczenie')
- tryb
- tryb orzekający
- tryb przypuszczający
- tryb rozkazujący
- trzeciorzędne grupy zdania
- tylne podniebienie
- upodobnienie (asymilacja)
- upodobnienie pod względem dźwięczności
- upodobnienie pod względem miejsca artykulacji
- upodobnienie pod względem stopnia zamknięcia
- wargi
- wdech
- wiązadła głosowe
- wielokrotny rodzaj czynności
- wołacz
- wrostek
- wydech
- wydech bezdźwięczny
- wydech dźwięczny
- wykrzyknik (część mowy)
- wykrzykniki pochodne
- wykrzykniki właściwe
- wymiana grup spółgłoskowych
- wymiana ilościowa
- wymiana martwa
- wymiana tematów
- wymiana żywa
- wymiany funkcjonalne głosek | wymiany
- wymiany jakościowe | wymiana jakościowa
- wymiany nieproduktywne
- wymiany produktywne
- wyraz
- wyraz prosty
- wyraz złożony (compositum)
- wyrazek
- wyrazy nazywające
- wyrazy nierozwinięte
- wyrazy niesamodzielne
- wyrazy określające
- wyrazy rdzenne
- wyrazy rozwinięte
- wyrazy samodzielne
- wyrazy wtrącone
- wyrażenie
- wyrażenie syntaktyczne
- wzdłużenie
- zaimek
- zaimek pytający
- zaimek zwrotny
- zaimki dzierżawcze
- zaimki nieokreślone
- zaimki osobowe
- zaimki przymiotne
- zaimki przysłowne
- zaimki rzeczowne
- zaimki wskazujące
- zaimki względne
- zasada orzeczenia
- zasada podmiotu
- zdania bezpodmiotowe
- zdania łączności bezpośredniej
- zdania okolicznikowe
- zdania okolicznikowe celu
- zdania okolicznikowe przyczyny
- zdania okolicznikowe przyzwalające
- zdania okolicznikowe sposobu
- zdania okolicznikowe stopnia
- zdania orzecznikowe
- zdania orzecznikowe przymiotne
- zdania orzecznikowe rzeczowne
- zdania podmiotowe względne
- zdania podrzędne okolicznikowe czasu | zdania okolicznikowe czasu
- zdania podrzędne okolicznikowe miejsca
- zdania przedmiotowe
- zdania spójnikowe
- zdania spójnikowe
- zdania warunkowe możebności
- zdania warunkowe nierealne
- zdania warunkowe realne
- zdania współpodrzędne
- zdania współrzędne łączne | zdania łączne
- zdania współrzędne przeciwstawne | zdania przeciwstawne
- zdania współrzędne wynikowe
- zdania wtrącone
- zdania z nieokreślony podmiotem
- zdania zupełne
- zdanie
- zdanie główne
- zdanie nadrzędne
- zdanie niezależne
- zdanie niezupełne
- zdanie okolicznikowe warunkowe | zdania warunkowe
- zdanie określające
- zdanie poboczne
- zdanie poboczne stopnia drugiego
- zdanie poboczne stopnia pierwszego
- zdanie podmiotowe
- zdanie podmiotowe pytające
- zdanie podrzędne
- zdanie pojedyńcze nierozwinięte
- zdanie pojedyńcze rozwinięte
- zdanie przydawkowe
- zdanie urwane
- zdanie zależne
- zdanie złożone
- zdanie złożone podrzędnie
- zdanie złożone wieloczłonowe
- zdanie złożone współrzędnie
- zestawienie
- zęby
- zgłoska
- zgłoska otwarta
- zgłoski zamknięte
- zgoda
- zgoda gramatyczna
- zgoda logiczna
- złożenie (wyraz złożony)
- zmiana fonetyczna
- zmiękczenie
- znaki diakrytyczne
- znaki wyróżniające
- zrost
- związek podrzędny
- związek przynależności
- związek rządu
- związek współrzędny (zdania pojedynczego)
- związek zgody
- zwyczaj społeczno-językowy