Słownik historyczny
terminów gramatycznych online
terminów gramatycznych online
Rew/1845
Głoskownia czyli grammatyka polska co do składni szyku, zgody i rządu, o zdaniu, przecinkowaniu i przenośniach
Porównaj z innymi dziełami
nakł. aut. [s.n.], Radom 1845, jęz.
Cytaty według działów 434 cytaty
- Usprawiedliwienie 24 cytaty [1]–[6]
- Przedmowa 15 cytatów [7]–[13]
- O Składni 236 cytatów 1–52
- O zdaniach 28 cytatów 53–67
- O przecinkowaniu 67 cytatów 68–102
- O przenośniach 63 cytaty 103–129
- Spis treści 1 cytat 130
Hasła
- antyteza
- apodosis gr., łac.
- apostrof | ‘
- błąd
- cudzoziemczyzna głoskowa (postać gramatyczna)
- cudzysłów | „ “
- czas przeszły (praeteritum, czasy przeszłe)
- czas przeszły dokonany
- czas przeszły niedokonany
- czas przyszły (futurum)
- czas teraźniejszy (praesens)
- czasowania (koniugacja)
- czasowniki (verbum)
- czasy
- czasy omówne
- cząstkowe zdania
- części morfologiczne (wyrazu)
- części mowy
- części okresu
- część mowy nieodmienna
- część mowy odmienna
- część zdania
- czynność (o czasowniku)
- czynność przeszła
- czynność teraźniejsza
- definicya
- dodatnia (dodanie głosek, przyrostków)
- dodatnia (figura stylu)
- dopełniacze (przypadek)
- dopełnienie (wyraz określający, część zdania)
- duch języka
- dwójznacznie
- dwójznaczność
- dwukropek | :
- dyalekta
- epiteta | epitet
- etymologia (pochodzenie, nauka o pochodzeniu wyrazów)
- foremny
- formy (deklinacja)
- gardło
- germanizm
- głoska (dźwięk mowy)
- głoski | głoska (znak alfabetu)
- głoski pojedyncze (litera pojedyncza)
- głoskowniagłoskownia | głoskownia (gramatyka)
- gramma (litera, głoska) gr.
- grammatike gr.
- grammatikos gr.
- grammatyka (wiedza o języku)
- IIga forma (deklinacja)
- III. przypadek | przypadek 3ci (fleksja, = celownik)
- imiesłowy
- imiesłów czasu teraźniejszego
- imię (nazwa, część mowy)
- imiona (antroponim)
- imiona liczbowe
- imiona liczbowe nieoznaczone
- imiona liczbowe oznaczone
- imiona liczbowe zbiorowe
- imiona nieżywotne
- imiona ogólne
- imiona pospolite
- imiona przymiotne
- imiona rządzone
- imiona rzeczowne
- imiona szczególne
- imiona zbiorowe
- imiona zwierząt
- imiona żywotne
- interpunkcya
- Isza forma (deklinacja)
- język
- język (narząd)
- języki zpowinowacone
- kategoria gramatyczna
- kłaść
- kommat
- końcówki (morfem gramatyczny)
- kropka | . (znak interp.)
- liczba
- liczba mnoga | l. m.
- liczba pojedyncza | l. p.
- liczby porządkowe
- litera (litera a. głoska) łac.
- łączenia wyrazów
- łącznik | - (dywiz, pauza)
- łączyć
- metafora (zamiennia)
- metonymia
- mianownik (przypadek)
- mianownikiem podmiotu
- miejscownik (przypadek)
- mnogość
- mowa (język)
- mowa (sposób mówienia, wymowa, język mówiony)
- mowa bezpośrednia
- mowa lechicka
- mowa łacińska
- mowa pobratymcza
- mowa pośrednia
- mowa wprost
- mowa zwyczajna
- myśl
- myśl przyczynowa
- myśl wnioskowa
- myśl wypływowa
- myślnik (kreseczka)
- narząd mowny, narządy mowne
- narzecza
- następnik (zdanie, okres)
- nawias | ( )
- *nawiaśniki
- nieforemny wyraz
- niemiecki
- obce wyrazy
- objekty
- odmiana (słów, wyrazów)
- odstępować
- odsyłacz
- okres
- okres złożony
- opowiedniki
- oratio łac.
- oratio directa łac.
- oratio obliqva łac.
- osoba (gramatyczna)
- osoba 3cia
- peryody (zdanie złożone, wypowiedź)
- pismo
- pisownia
- początek zdania
- podmiot domyślny
- podmiot wyraźny
- podmioty | podmiot (część zdania)
- polski język
- poprzednik (zdanie)
- poprzednik warunkowy
- postaci (przenośnia)
- postaci głoskowe (gramatyczna)
- postaci grammatyczne
- postaci retoryczne
- postaci wyrazowe (retoryczna)
- postacie (figura stylu)
- prawidła
- predykat
- protasis łac.
- przecinek
- przecinkować
- przecinkowanie
- przeczenie (zdanie)
- przekładać
- przekładnia
- przenoszenie wyrazu
- przenośnia
- przenośnie (każda figura retoryczna)
- przepisy (gramatyczny, ortograficzny)
- przyczynowy spójnik
- przydomki | przydomku (przydawka)
- przyimki | przyimek
- przymiot (właściwość , cecha)
- przymiotniki
- przymiotniki imiesłowowe
- przymiotniki imionowe | imionowe przymiotniki
- przymiotniki rzeczownie wzięte (urzeczownikowiony)
- przymiotniki słowne
- przymiotniki zaimkowe
- przypadek 1y | I. przypadek | 1szy przyp. (fleksja, = mianownik)
- przypadek 4ty | IV. przypadek (biernik)
- przypadek 5ty | V. przypadek (wołacz)
- przypadek 6y | VI. przypadek | przypadek 6sty | 6sty przyp. (fleksja, = narzędnik)
- przypadek 7my | VII. przypadek | 7my (miejscownik)
- przypadek przyimkowy | przyimkowy przypadek
- przypadki (fleksja)
- przypadkowanie
- przypadku 1y (składnia, = podmiot)
- przyrostki (afiks, partykuła)
- przyrostki (partykuła)
- przysłówek
- przysłówek przeczący
- przysłówek wnioskowy
- przysłówki liczbowe oznaczone
- przysłówki nieoznaczone
- przytaczanie
- przytoczenie
- reguły
- rodzaj (gramatyczny)
- rodzaj męzki
- rodzaj nijaki | r. n.
- rodzaj przedniejszy
- rodzaj żeński | żeński
- rząd poczwórny
- rząd podwójny
- rząd pojedyńczy
- rząd potrójny
- rząd przyimka | rząd przyimków
- rząd przymiotników
- rząd przysłówków
- rząd słowa | rząd słów
- rząd spójników
- rządzić
- rządzony przypadek
- rzeczownie wzięty (w funkcji podmiotu)
- rzeczownik imiesłowowy
- rzeczownik przymiotnikowy
- rzeczowniki | rzeczównik
- rzeczowniki dopełniające
- rzeczowniki liczebne
- rzeczowniki nieżywotne
- rzeczowniki słowne
- rzeczowniki żywotne ludzkie
- samogłoski (głoska)
- się kończyć
- skład (składnia)
- skład (budowa wyrazów)
- skład zdań
- składnia (budowa i układ zdania)
- składnia (dział gramatyki)
- składnia przyimka
- składnia rządu
- składnia słów
- składnia szyku
- składnia zgody
- skrócenie (skrót)
- sławiańska mowa
- sławiański język
- słowa (czasownik)
- słowa czynne
- słowa nieosobiste
- słowa nieosobiste piérwotne | piérwotne
- słowa nieosobiste pochodne | pochodne
- słowa nijakie
- słowa piérwotne (czasownik)
- słowa pochodne (czasownik)
- słowa przeczące
- słowa umysłowe
- słowa zmysłowe
- słowa zwrotne
- słowniki (leksykon)
- słowo (orzeczenie)
- słowo bezosobiste
- słowo okoliczne
- słowo twierdzące
- słoworód (dział nauki; etymologia)
- spajać
- spójnik domyślny
- spójnik wyraźny
- spójniki | spójnik
- spójniki łączące
- spółgłoska (głoska)
- spółgłoski miękkie
- spółgłoski twarde
- stopień najwyższy
- stopień równy
- stopień wyższy
- stopnie
- stopniowanie
- stopniowanie (przymiotników, przysłówków)
- stopniowanie bezwzględne
- styl
- styl (stylistyka)
- styl pełny
- styl peryodyczny
- styl ucinkowy
- subiekta
- synekdoche
- szyk
- szyk grammatyczny
- szyk grammatyczny (szyk głosek w wyrazach)
- szyk logiczny
- szyk naturalny
- szyk retoryczny
- szyk rozumowy
- szyk wyrazów nieprzekładanych
- szyk wyrazów przekładanych
- szyk wyrozumowany
- szykować
- szykowanie rozumowe
- szykowanie wyrazów
- ściągać się (o związkach syntaktycznych)
- średnik | ;
- środek zdania
- tropy
- tryb bezokoliczny
- tryb okoliczny
- tryb oznajmujący
- tryb rozkazujący
- tryb życzący
- tryby
- twierdzenie (zdanie)
- ustęp (światło (tekst))
- uszykowanie wyrazów
- wielkie głoski
- własność (orzecznik)
- właściwość języka
- wyjątek
- wykrzyknik (część mowy)
- wymówić
- wymówienie
- wyobrażenia
- wyraz
- wyraz jednozgłoskowy
- wyraz podrzędny
- wyrazy cudzoziemskie
- wyrazy główne (składnia)
- wyrazy nieodmienne
- wyrazy pochodne
- wyrazy pojedyncze
- wyrazy przydłuższe
- wyrazy rozłączne
- wyrazy rządzące
- wyrazy rządzone
- wyrazy skrócone
- wyrazy zbiorowe
- wyrazy zdrobniałe
- wyrazy złączne
- wyrażenia
- wyrażenia przysłówkowe
- wyrzutnia (figura stylu)
- wyrzutnia głoskowa (w wyrazie)
- wyrzutnik | ‘
- wysłowienie
- zaczynać się
- zaimek osobisty
- zaimek względny
- zaimki
- zaimki dzierżawcze
- zaimki pytalne
- zaimki rzeczowne
- zaimki ukazujące
- zakończenia
- zakończenie męzkie
- zamiennia (figura stylu)
- zamiennia
- zapytania
- zbieg spółgłosek (spółgłosek)
- zdania dodatkowe
- zdania nawiasowe
- zdania określne
- zdania różnorodne
- zdania rządzące
- zdania rządzone
- zdania spółrzędne
- zdania ściągnięte
- zdania uboczne
- zdanie
- zdanie główne
- zdanie jednostkowe
- zdanie podrzędne | zdania podrzędne
- zdanie pojedyncze
- zdanie przeciwne
- zdanie przyczynowe
- zdanie rozszérzone
- zdanie skrócone | zdania skrócone
- zdanie wnioskowe
- zdanie wypływowe
- zgadzać się
- zgadzanie wyrazów (zgoda)
- zgłoski
- zgoda
- znaczenie
- znaczenie przenośne
- znaczenie właściwe
- znak rozłączny | -
- znak rozłączny | -
- znak zapytania | ?
- znak zawieszenia
- znaki innéj osoby mówiącej
- znaki opuszczonych wyrazów | :::::
- znaki pisarskie
- znaki rozmowy
- znamiona (znak pisarski)
- znamiona pisarskie
- znamiona przestankowe
- zwrot
- zwyczaj
- źródłosłów (pochodzenie; dział nauki o pochodzeniu)
- żyjący język
- 2 przypadek | drugi przypadek | II. przypadek (fleksja, = dopełniacz)
- 3cia forma (deklinacja)
Wykorzystane źródła:
W "Przedmowie" autor zaznacza, że zna gramatyki J. Mrozińskiego, F. Żochowskiego, O. Kopczyńskiego, J. Muczkowskiego, S. Bandkego, T. Sierocińskiego, M. Jakubowicza, T. Kurhanowicza. Za najużyteczniejsze uznaje "Rozprawy i wnioski o ortografii polskiej" Deputacji Towarzystwa Królewskiego Warszawskiego Przyjaciół Nauk (1830 r.). Dodaje, że w rozdziale poświęconym składni nawiązywał i wzorował się na gramatyce Muczkowskiego, przy czym w części dotyczącej szyku przedstawił własne poglądy. Zasady interpunkcji wzorował na gramatyce Bandkego. O stylu - odsyła do E. Słowackiego"Prawideł wymowy i pozezji".