Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

wykrzyknik część mowy

Language: polski
EJO 1999, 644 Contemporary definition

Wykrzykniki. Wyrazy, które różnią się od wszystkich pozostałych tym, że w zasadzie nie wchodzą w związki syntaktyczne z innymi wyrazami, lecz używane są w funkcji wypowiedzeń, np. Pfe! Hej! Och! [...].

Quotations

I, tudzież wykrzyknik hi! jest tonem najwyższym, właściwym przeto uczuciom, które najwięcéj głos wznoszą.

Tak np. Anglik pisze przez większą literę zaimek ja i wykrzyknik o.

Trzy są powody, dla których używamy przypadku 5go.

  1. Gdy wołamy: ojcze! matko! siostro! i t. d.
  2. Gdy wyrażamy jakoweś uczucie, i wtedy jest wykrzyknikiem np. o Boże! o zgrozo! i t. d.

Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

Co to jest wykrzyknik? [...] Jest to część mowy, która wyraża myśli i uczucia sposobem gwałtowniéjszym [...].

Szt/1854, p. 8 Definition

Wykrzyknik, oznacza nagłe poruszenie umysłu, np. biada tobie! ach!.

Wykrzyknik jest wyraz wcale nieodmienny, oznaczający nadzwyczajne poruszenie umysłu, czyli affekt, to jest rozczulenie serca ludzkiego i wzbudzenie namiętności, czyli passyi, np. ha! ha! ha! hola! ach! biada! niestety!.

Ta część mowy nazywa się wykrzyknikiem z przyczyny głosu uderzającego, jakim się zwykła wymawiać dla wzbudzenia prędkiego wrażenia na umyśle słuchacza, np. Ach! biafa mnie nieszczęsnemu!.

Wykrzykniki tak, jak przyimki i spójniki są: właściwe i niewłaściwe, pojedyncze i złożone, np. ej! hej! psyt! pfe! ejże! hejże! przebóg! dalibóg!.

Wykrzyknik jest częścią mowy nieodmienną, która wyraża mocniejsze jakieś uczucie gniewu, radości, oburzenia, przestrachu i t.d.

Gdy ci ból dokuczy, wykrzykniesz nieraz: ach! Gdy wołasz na kogo, wykrzykniesz nieraz: hej! Dziwiąc się, wykrzykniesz nieraz: o!

Wyrazów tych albo raczej głosów, używamy tylko przy silniejszych uczuciach, a że je wymawiamy zwykle silniej, jakby wykrzykując, nazwano je przeto wykrzyknikami.

По значенію своему всѣ слова польскаго языка раздѣляются на 9 частей рѣчи: [...] 9. Междометіе, wykrzyknik.