terminów gramatycznych online
rodzaj żeński
Rodzaj gramatyczny jest kategorią gramatyczną obejmującą w pol. wszystkie odmienne części mowy [...]. Podstawowym kryterium, na podstawie którego dokonuje się podziału rzeczowników na klasy rodzajowe, jest więc kryterium syntaktyczne. Kryterium to pozwala na wyróżnienie w jęz. pol. co najmniej pięciu klas rodzajowych rzeczownika: 1. rzeczowniki męsko-osobowe. 2. męskożywotne. 3. męskonieżywotne. 4. nijakie. 5. żeńskie.
Cytaty
Gdy zaś wiele jest rzeczowników różnego rodzaju i liczby, natenczas jeżeli rzeczowniki są, żywotne ludzkie; wtedy przymiotnik zgadza się z rodzajem przedniejszym. Rodzaj męzki jest przedniejszy niż żeński, a żeński niż nijaki np. ojciec i matka dobrzy, siostra i dziecię dobre.
Do rodzaju żeńskiego należą w ogólności rzeczowniki zakończone na a [...].
Rzeczowniki zbiorowe i zgrubiałe nie są zgodne z naturą rodzaju żeńskiego.
Dwiemaset (w r. ż.) dwomaset (w r. m. nieosobowym i nijakim), inne setki jak w pierwszym wzorze.
Rodzajów jest trzy: męzki np. ten ojciec, syn, stół […]; żeński np. ta matka, córka, książka […]; nijaki np. to dziécię, wilczę, cacko […].
Jakie są istotniki rodzaju żeńskiego? a) Ze znaczenia: Żeńskiego rodzaju są istotniki, oznaczające niewiasty i zwierzęta płci żeńskiéj i wszelkie istoty, które sobie wyobrażamy w postaci lub z własnościami żeńskiemi […]. b) Z zakończenia. 1) Istotniki, kończące się na samogłoski a, i [...]. 2) Istotniki, zakończone na spółgłoski miękkie, szczególniéj oznaczające dobre i złe przymioty [...].
Rodzaju żeńskiego ze znaczenia są: wszystkie imiona kobiet, zwierząt samic i takich istót lub rzeczy, które sobie wyobrażamy w postaci lub z własnościami żeńskiemi, np. pani, matka, królowa, bogini, kotka, lwica, krowa itd.
Rodzaju żeńskiego z zakończenia są rzeczowniki kończące się na samogłoski a, i, jako też na spółgłoski miękkie, np. bania, rola, szkoła, żółć, miłość, wieś, pieśń, kość, ość, złość itd.; jednak tu znajdują się liczne wyjątki.
Masculinum, Femininum et Neutrum, domyślaj się genus triplex, aequalis formae et dignitatis, po polsku zas pierwsze dwa rodzaje męzki żeński dobrze oddano w tłumaczeniu, w trzecim zas Neutrum potwornie zbłądzono, jak żaden naród sławiański tego nie uczynił.
Pyt. Ileż mamy rodzajów w mowie polskiej? Odp. 4ry Męzki, żeński, średni i liczbowy, mnogo-ogółowy. (Inaczej zwany obojętnym).
ę piszemy: w deklinacji: w I., IV., i V. przyp. l. pojed. rzecz. r.n. zak. na ę: ramię [...] w IV. przyp. l. p. rzecz. r. żeńskiego zakończonych na a, i: matkę [...]
W koniugacji: w 1-ej osobie l. pojed. niosę, biorę, piszę i t. p.; w formach imiesłowu czynnego przeszłego na rodzaj żeński i nijaki l. p.: żęła, żęło, ciągnęła, i l. mnogiej ciągnęli, cięli, żęły itp.
W II. p. l. p. i l. mn. rzecz. r. ż. na ja mają końcówki ji: tej kolonji i tych kolonji itd.
Są trzy rodzaje rzeczownika: męski, np. dobry ojciec, słodki cukier; żeński, np. dobra matka, ciekawa książka; nijaki, np. dobre dziecko, polskie zadanie.