Historical dictionary
of grammatical terms online

przypadek pierwszy fleksja, = mianownik

Language: polski
EJO 1999, s. 397 Contemporary definition

Przypadek gramatyczny, który prymarnie występuje w funkcji podmiotu, sekundarnie także w innych funkcjach (orzecznika, apozycji)

Quotations

Przypádkują się Rzeczowniki nie przez odmianę przypadków zakończenia, ale przez odmianę przyimków: oto wzór przypádkowania. Przypádek 1. The King Król 2. of the King Króla 3. To the King Królowi 4. The King Króla 5. O! King O! Królu 6. From the King od Króla

Toż samo ma sie rozumieć, kiedy jest pytanié, i w ten czas przypadék piérwszy powinien się kłaśdź wraz po posiłkowym np. do I love czyż kocham, jeśli będzie wraz przéczenie, po nim się wraz kłaśdź powinien np. do not I love czyż nie kocham, U wiérszopisów kładnie się i przed przeczeniem.

Przypadek piérwszy bądź Imienny, bądź Zaimkowy kładzie się przed słowem.Peter wrires, Piotr pisze. [...] Kiedy przypadek piérwszy jest zbiorowy, słowo czasem się kładzie w liczbie pojedyńczéh a czasem mnogiéj The publick was advertised albo were advertised. Powszechność była ostrzeżona. W pytaniu, przypadek piérwszy kładzie się po posiłkowém, albo po samém słowie jeśli posiłkowego nie masz. np. where are they, gdzie są oni.

I. Przypadek.

Trzy są główniejsze powody, dla których się kładzie.

  1. Rzeczowniki kładą się w przypadku 1ym, na pytanie: kto? co? przymiotniki, na pytanie: jaki? a, e, np. kto to był? odp. człowiek; jaki? odp. biały i t. p.

W tych dwóch wiérszach z pieśni IV sztuki Rymotwórczéj Dmochowskiego nie tak pięknie i pełno by się wydał 1szy jak 6sty przyp.

Przypadek 1-szy mianuje bezwzględnie osobę lub rzecz, i odpowiada na pytanie kto? co?.

Zakończenie ay. I. a) Przyswojone rzeczow. z łacińskiego i greckiego, tam nijakie a u nas męskie, mają w 1. przyp. l. m. — a (na 1. miejscu) obok — y.