Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek trzeci fleksja, = celownik

Język: polski

Cytaty

Ant/1788, s. 35

Przypádkują się Rzeczowniki nie przez odmianę przypadków zakończenia, ale przez odmianę przyimków: oto wzór przypádkowania. Przypádek 1. The King Król 2. of the King Króla 3. To the King Królowi 4. The King Króla 5. O! King O! Królu 6. From the King od Króla

Mucz/1825, s. 191 Definicja

Trzeci przypadek stoi, na pytanie komu? czemu?.

Rew/1845, s. 27 (27-28)

III. Przypadek.

Pięć jest powodów główniejszych, dla których używamy przypadku 3go.

  1. Kładzie się na pytanie: komu? czemu? jakiemu? [...].
Such/1849, s. 32 Definicja

3ci przypadek nazywa się: Celownik, a kładzie się na pytanie: komu? czemu?.

Ryk/1850, s. 80

Resztę przypadków tworzą przez dodanie of do czwartego na drugi, to do tegoż na przypadek trzeci.

Ryk/1850, s. 156 Definicja

Przypadek trzeci odpowiada napytanie komu? i zostaje najczęściéj pod rządem przyimka to. Zastępuje czasem miejsce drugiego przypadku.

Lerc/1877, s. 92 Definicja

Trzeci przypadek, kładzie się na pytanie: komu? czemu? Przez trzeci przypadek wyrażamy taką osobę lub rzecz, której czynność czyja przynosi korzyść lub szkodę. Trzeciego przypadka wymagają takie czasowniki przechodnie i nieprzechodnie, które wyrażają czynność mogącą się komu obrócić na korzyść lub niekorzyść czyli szkodę, jak: dać, pomagać, prać, wziąć, dogryźć, niedać, dokuczyć, poświęcić i poświęcić się, podlegać, służyć, towarzyszyć, pozwolić, życzyć, zapobiegać, naigrawać, urągać, grozić, szkodzić, itp. np. Bóg dał człowiekowi rozum i wolę. Pomagaj każdemu, nie szkódź nikomu. Nawet nieprzyjacielowi źle życzyć nie powinniśmy. Zawczasu złemu zapobiegać trzeba. Rodzicom podróżującym towarzyszyły dzieci. Nieprzyjaciel zagrażał miastu.

Lor/1907, s. 33

Przypadek 3-ci tworzy się za pomocą przyimka a, który oznacza to, co polskie do, na prz.: a João Janowi, a Chrito Chrystusowi, [...].

Kon/1920, s. 13

§ 27. Przypadków mamy w języku polskim siedm, jako to:

Przypadek I na pytanie kto? co? [...]

[Przypadek] III [na pytanie] komu? czemu?

Kon/1920, s. 17

§ 32. W III-cim przypadku licz. poj. mówi się — komu? czemu?: aniołowi, koniowi, stołowi; psu, lwu, panu.

ZwO/1924, s. 12

Przypadek 3-ci (komu, czemu), zastępuje się przyimkiem a, n. p. a ti (tobie), a mim (mnie), ao soldado (żołnierzowi), aos campos (polom), ás arvores (drzewom).