Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

przypadek czwarty biernik

Język: polski

Cytaty

Zdanie przydane wtedy się zmienia na imiesłów, gdy przymiotnik „który" wyraża przedmiot zdania przyp. 1). albo też przedmiot bierny, czyli doznający działania (przyp. 4ty, niekiedy 2gi).

PRZYPADEK CZWARTY, BIERNY. (винительный падежъ.)

W piérwszym razie mają przy sobie 4ty przypadek, w drugim są jego pozbawione.

Przy słowach boli, kosztuje, obchodzi i im podobnych, 4ty przyp. wyraża osobę [...].

W (z 4. prz.)

Przypadek trzeci cosprawialny .... Przypadek czwarty, (accusativus).

W liczbie pojedyńczej 4ty przypadek biernik, u nas dwojako się używa jak w pierwszym wzorze już powyżej umieściłem, trzeba bardzo na to uważać, i nie będę w następnych powtarzać tego. Np. mówią w 4tym przypadku Trzeba Szukać, pytanie (w 4m) kogo? Osoby, żony, panny, odpowiedź słyszymy; a znaleźć kogo chcesz? Osobę, żonę, pannę, tu czynność niedokonana, szukać i dokonana znaleźć naprzemian wszędzie się łączy zawsze.

Całkowita deklinacya rzeczownika ojciec tak się nam przedstawi:

W liczbie pojedyńczéj:

Przypadek 1: (kto?) ojciec [...]

,, [przypadek] 4: (kogo?) ojca [...].

Mamy przyimki, rządzące przypadkiem II-gim, są także takie, które rządzą III-cim, IV-tym, VI-tym, albo VII-ym.

Rzeczownik złożony z przymiotnika stojącego w I-szym przypadku i z rzeczownika, odmienia się w obu częściach składowych wedle właściwych im prawideł; np. I i IV przyp. Krasnystaw (miasto w Lubelskiem), ma: II p. Krasnego|stawu, IIIp. Krasnemu|stawowi, V p. Krasny|stawie! VI p. Krasnym|stawem, VII p. w Krasnym|stawie.

Błędnie używają niektórzy go zamiast je, w IV-ym przypadku liczby pojedyńczéj na rodz. nijaki.