Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pokrewieństwo brzmień, form, wyrazów

Język: polski

Cytaty

W najściśléjszém pokrewieństwie z przymiotnikami są przysłówki i łatwé ich z piérwszych tworzenie się np. słabo, chudo, głucho, błaho, miło i mile, stale, dbale, trwale, wesoło [...].

Dzisiejsza lingwistyka zdaniem mojém błędnie rozrzuciła te cztery brzmienia c, dz, s, z na takie dwie nie mające bliższego pokrewieństwa ze sobą pary, że jednę z nich, t. j. s i z, poczytano, jak słusznie, za twarde i pierwotne spółgłoski, przeciwnie c i dz za przeróbki tylko fizyologicznie z k i g albo też z t i d dopiero wynikłe.

Już z samego określenia pisowni historycznej wynika, że w wielu razach jest ona jednocześnie etymologiczną, o ile mianowicie oparto ją na prawdziwym stosunku pokrewieństwa form i wyrazów (np. szósty, siódmy). W innych znowu wypadkach pisownia historyczna odtwarza tylko pozorne stosunki form gramatycznych i wtedy opiera się nie na etymologji, lecz na analogji.