Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

końcówka morfem gramatyczny

Język: polski
EJO 1999, 316 Definicja współczesna

Końcówka. Morfem fleksyjny występujący jako ostatni w ciągu morfemów składających się na formę fleksyjną i podlegający wymianie w deklinacji lub koniugacji.

Cytaty

Z tego widzimy, iż końcówki: m, ś, śmy, ście, odrywamy od słów i przyłączamy do spójnika, by, dla utworzenia trybu życzącego, lub dla utworzenia trybu warunkowego.

W odmianie rozróżniamy w każdym wyrazie dwie części: źródłosłów i końcówkę. Źródłosłów jest to ta część wyrazu, która przez całą odmianę słowa niezmiennie i nieruchomie pozostaje. Końcówki są to cechy liczby, rodzajów i przypadków, które podług potrzeby z źródłosłowem łączymy, np. w rzeczowniku ryba, źródłosłowem jest ryb-, końcówką zaś a. Ta część ryb- przez całą odmianę rzeczownika nieruchomie i nieodmiennie pozostaje; ryby, rybie, rybą, rybami, rybom, w rybach.

Niektórzy używają systemu mieszanego: jedne pojęcia nazywają terminami spolszczonymi, inne obcymi, używając ich in сrudo. Oto np. w ostatnich wydawnictwach krakowskich spotykamy się z taką nomenklaturą: „Niektóre masculina z nomin. na -a”. „W znaczeniu vocativu, accusativu”. […] I to wszystko w książce polskiéj, obok czysto polskich terminów: samogłoski nosowe, pierwiastki, końcówki, ściągnięcie i t. d. Zapytać się chce, dlaczego osoby tak piszące czynią wyjątek dla pewnych terminów, a dla innych nie? […] Czemu nie piszą np. declinatii substantivialnej, praesens thematu, aoristus, thema praesentis, praeteritum złożone z praes. verbu subst., w pluralu, w singularze, w dualu, konsonanty nazalne, radices i t. d .? Zdaje mi się, że trzeba być tu konsekwentnym i mieć jakąś stałą zasadę: jeżeli już z łacińska mówić i pisać, to czynić to wszędzie i logicznie.

Endung, Końcówka, -owy.

Końcówka Endung.

Rzeczownik ten podlega tu zmianom, a zmiany te widać w końcówkach jego, które za każdem nowem pytaniem, zmieniają się na inne.

Jeżeli masz np. rzeczownik rodzaju męskiego, wówczas musi i przymiotnik jego przybrać końcówkę rodzaju męskiego.

W końcówkach „ówna” w nazwach od imion ojców, n. p. Denesówna, prezesówna i tp.

Końcówka em emi dozwolona jest w poezji ze względu na rymy. (Zjazd Rejowski).

Przyrostek żywy i martwy. Przyrostek (słowotwórczy) i przyrostek fleksyjny (końcówka).