Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

końcówka morfem gramatyczny

Język: polski
EJO 1999, 316 Definicja współczesna

Końcówka. Morfem fleksyjny występujący jako ostatni w ciągu morfemów składających się na formę fleksyjną i podlegający wymianie w deklinacji lub koniugacji.

Cytaty

W jednoskazie przypadek lszy ktocomienny, jest zasadą stale utrzymaną, na której przydawaniem końcówek odbywają się odmiany we wszystkich innych przypadkach.

Siódmy przypadek wołający, (vocativus), połączony z wykrzyknikiem, jest zawsze głosem uniesienia, z tą tylko różnicą, że istotniki żywotne ludzkie zakończone na spółgłoskę twardą, przybierają bez różnicy końcówkę ie: panie, bracie

Późniéj dopiéro przydanemi zostały końcówki odróżniające w iloskazach każdą posługę, np.: ty kochałeś, ja kochałem, jakie w klassycznéj mowie, a za nią w gramatykach znalazły się.

Rzeczownik ten podlega tu zmianom, a zmiany te widać w końcówkach jego, które za każdem nowem pytaniem, zmieniają się na inne.

Jeżeli masz np. rzeczownik rodzaju męskiego, wówczas musi i przymiotnik jego przybrać końcówkę rodzaju męskiego.

§ 49. Utworzenie się fleksji. Zarówno pierwiastki wyrazów obecnie odmiennych, jak i przyrostki, które dziś końcówkami zowiemy, stanowiły niegdyś wyrazy samoistne, odrębne, w pewnym porządku składniowym obok siebie wypowiadane.

§ 48. Części morfologiczne wyrazu. W każdym wyrazie rozróżniać należy: 1. Pierwiastek albo pień, inaczej rdzeń [...]; 2. Osnowę albo temat wyrazów [...]; 3. Zakończenia wyrazu, czyli końcówki deklinacyjne i konjugacyjne. Tak np. w wyrazach: dom-u, dom-owi, dom-em, dom-y, i.t.d. końcówkami są: -u, -owi, -em, -y; w formach słów: daje-sz, daje-my, daje-cie końcówki mamy: -sz, -my, -cie.

W każdej z tych liczb są dwa rodzaje, męski i żeński: eu, tu, elle — ella; nós, vós, elles — ellas. Jedna i ta sama końcówka służy dla obu rodzajów, n. p. eu cantarei — oznacza, ja będę śpiewał i ja będę śpiewała.