Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

końcówka morfem gramatyczny

Język: polski
EJO 1999, 316 Definicja współczesna

Końcówka. Morfem fleksyjny występujący jako ostatni w ciągu morfemów składających się na formę fleksyjną i podlegający wymianie w deklinacji lub koniugacji.

Cytaty

Końcówka jest cecha z wygłosem lub sam wygłos, np. stworzycielowi. Trzon z końcówką stanowią całkowite słowo. .... stworzycielowi.

Cecha k w końcówkach: ek, ka, ko, np. w I. stopniu: chwil(-a)-ka chłop-ek.

Niektórzy używają systemu mieszanego: jedne pojęcia nazywają terminami spolszczonymi, inne obcymi, używając ich in сrudo. Oto np. w ostatnich wydawnictwach krakowskich spotykamy się z taką nomenklaturą: „Niektóre masculina z nomin. na -a”. „W znaczeniu vocativu, accusativu”. […] I to wszystko w książce polskiéj, obok czysto polskich terminów: samogłoski nosowe, pierwiastki, końcówki, ściągnięcie i t. d. Zapytać się chce, dlaczego osoby tak piszące czynią wyjątek dla pewnych terminów, a dla innych nie? […] Czemu nie piszą np. declinatii substantivialnej, praesens thematu, aoristus, thema praesentis, praeteritum złożone z praes. verbu subst., w pluralu, w singularze, w dualu, konsonanty nazalne, radices i t. d .? Zdaje mi się, że trzeba być tu konsekwentnym i mieć jakąś stałą zasadę: jeżeli już z łacińska mówić i pisać, to czynić to wszędzie i logicznie.

Endung, Końcówka, -owy.

Końcówka Endung.

§ 49. Utworzenie się fleksji. Zarówno pierwiastki wyrazów obecnie odmiennych, jak i przyrostki, które dziś końcówkami zowiemy, stanowiły niegdyś wyrazy samoistne, odrębne, w pewnym porządku składniowym obok siebie wypowiadane.

§ 48. Części morfologiczne wyrazu. W każdym wyrazie rozróżniać należy: 1. Pierwiastek albo pień, inaczej rdzeń [...]; 2. Osnowę albo temat wyrazów [...]; 3. Zakończenia wyrazu, czyli końcówki deklinacyjne i konjugacyjne. Tak np. w wyrazach: dom-u, dom-owi, dom-em, dom-y, i.t.d. końcówkami są: -u, -owi, -em, -y; w formach słów: daje-sz, daje-my, daje-cie końcówki mamy: -sz, -my, -cie.

Przyrostek żywy i martwy. Przyrostek (słowotwórczy) i przyrostek fleksyjny (końcówka).