terminów gramatycznych online
zaimek
Geneza: łac. pronomen
Zaimek. Klasa wyrażeń uznawanych wprawdzie za odrębną część mowy, ale z zastrzeżeniem, ze jest to część mowy wyróżniana na podstawie innych kryteriów niż rzeczownik, przymiotnik, czasownik czy przysłówek
Cytaty
Partes Orationis. Części składające mowę. Nomen, Imie. Pronomen, Zaimek. Verbum, Słowo. Participium, Ucześtnik, albo, Imie-słow: iż ma uczestnictwo z słowem i z Imieniem. Adverbium, Przysłowek. Praepositio, Przedimek. Interiectio, wrzeszcz albo wykrzyknik. Conjunctio, spojnik.
Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.
Zaimek jest to wyraz, który się kładzie zamiast rzeczownika.
Zaimki dzielą się na osobowe, posiadawcze, odnośne, wskazujące, pytające, łączące i nieoznaczone.
Zaimek, czyli imię zaimkowe, jest wyraz, który zastępuje miejsce rzeczownika, przymiotnika, liczebnika i t. d., to jest kładzie się zamiast imienia rzeczownego, przymiotnego, liczebnego i t. d., np. ty, ten, który, jaki, sam i t. d.
Zaimki są wyrazy odmienne, niemające swojego własnego i osobnego znaczenia, ale przyjmujące znaczenie i rodzaj imienia rzeczownego, przymiotnego, lub innego, zamiast którego bywają użyte, i dlatego zowią się zaimkami; wszelako często kładą się także przy samych imionach, czyli z imionami, dopomagając im do mocniéjszego wrażenia, np. Ten człowiek niegodziwy oszukał mię.
Ponieważ zaimki zastępują rozmaite imiona, dlatego téż muszą się dzielić rozmaicie; jakoż istotnie dzielą się następnie: 1. Zaimki osobiste [...]. 2. Zaimki dzierżawcze [...]. 3. Zaimki ukazujące [...]. 4. Zaimki względne [...]. 5. Zaimki pytające [...]. 6. Zaimki ogólne czyli odpowiednie [...]. 7. Zaimki pojedyncze [...]. 8. Zaimki złożone [...]. 9. Zaimki zrosłe [...]. 10. Zaimki rzeczowne [...]. 11. Zaimki przymiotne [...]. 12. Zaimki spójne.
Ponieważ zaimki zastępują miejsce imion, a już wiadomo jest, że imiona odmieniają się przez rodzaje, liczby i przypadki, przeto zaimki tym samym odmianom podlegają.
Tak zwany zaimek razem z imieniem usuwa się. Pomocnik albo pomocnian byłby może stosownejszy, zamianek pierwszeństwo z przyczyny większego podobieństwa z antecessorem, którego spycha, a wyraża zastępstwo miana.
Zamianek .... Zaimek, (pronomen).
Początkową literę wielką piszemy też we wszelkich wyrazach pospolitych, oznaczających osobę, do której piśmiennie wprost się zwracamy, także w przymiotnikach i zaimkach, ściągających się bezpośrednio do tej osoby np. proszę Ciebie, kochany Bracie.
Cechy przedmiotów oznaczają: Przymiotniki. dobry, biały, czysty... a oznaczają dokładnie. Jeżeli jednak przymiotniki nie oznaczają cech dokładnie np. taki, owaki, jaki? jakiś - nazywają się zaimkami. Oznaczające zaś liczbę lub porządek przedmiotów - liczebnikami.
Zaimki. Zostały przydzielone po części do rzeczowników, przymiotników i przysłówków. (Szober). Odpowiednio do tego rozróżniamy zaimki: 1. rzeczowne (ja, ty, on, ten, coś, nic...), 2. przymiotne (taki, owaki, jaki? jakiś...), 3. przysłowne (zob. przysłówki zaimkowe).