Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zlanie się

Język: polski
Dział: Fonetyka (współcześnie)

Cytaty

Zniesienie zbiegu spółgłosek. [...] Gdy przez utworzenie pochodnika zejdzie się dwie łub więcej spółgłosek, które trudno razem wygłosić, znosi się ten zbieg spółgłosek czworakim sposobem: 1. Przez zlanie się dwóch spółgłosek w jednę. 2 Przez wyrzucenie jednéj lub dwóch spółgłosek. 3. Przez zamienienie odbitéj na nieodbitą [...]. 4. Przez wrzucenie między nie samogłoski.

[...] Takie skracanie słów odbywa się czworakim sposobem: 1. Przez zlanie się dwóch samogłosek lub samogłoski ze spółgłoską w jednę samogłoskę, albo w samogłoskę i spółgłoskę, które z dwóch zgłosek czynią jednę [...]. 2. Przez wyrzucanie (ze środka) i odrzucanie samogłoski (z końca lub z początku słowa [...]). 3. Przez wyrzucanie całéj zgłoski, np. po(dob)no [...]. 4. Przez wyrzucenie samogłoski i spółgłoski, z których pierwsza należy do poprzedzającéj, druga zaś do następującéj zgłoski, np. trz(eb)a [...].

Zlanie się dwu spółgłosek. § 150. Przy zbiegu dwu spółgłosek zębowych sz-s, ż-s (np. kalisz-ski, boż-ski), pierwsza z nich upodobniła się do następnej (kalis-ski, bos-ski), poczym w wymawianiu zupełnie zanikła, tak, że z dwu tych spółgłosek wymawia się obecnie (i pisze się) tylko druga, to jest kaliski, boski.

I tak żadna z gwar b. gub. Grodzieńskiej ani też Tykocińskie i Suwalskie nie mają już zaniku wargowości w m' v' f' [...], a przynajmniej od Tykocina do północy niema też zlania się y z i.

O ile utrzymuje się w nich ř, to zwykle następuje zmiana ś w χ lub zlanie się obu spółgłosek [...].