Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

polski

Hasło w cytatach: pol., polskie
Język: polski
Dział: Ogólnojęzykowy (współcześnie)

Cytaty

[...] ostatnia cecha, ciągnąca się wzdłuż całego pogranicza słowacko-morawskiego, jedyna ze wszystkich wygląda na wymowę polskiego -ę (-ą) w ustach obcych.

Mała litera umieszczona nad inną oznacza jej odcień, a więc å — to a chylące się ku e, ẏ — to polskie y ale bliższe nieco i, i t. p.; takaż litera samodzielna, np. i ̯u̯, oznacza i ̯u̯ słabsze mniej wyraźną artykulacją lub krótszem trwaniem.

Trudno się zdecydować na to, żeby w pol. i słowiń. -y -ï upatrywać inne zastępstwo niż w jast. -(j), ale por. łuż. cejy.

§ 51. Oboczność polskich ą || ę jako kontynuacja dawnej różnicy iloczasowej.

W kasz.-słow. stosunki są takie: polskiemu eł oł (ół) odpowiada w Jastarni ôl.

Dla przeszłości zwróciłem w RS VIII 279 uwagę na starą (zapisaną od r. 1303) oboczność polskiej i niemieckiej nazwy tej samej miejscowości w Wielkopolsce Chycina- Weissensee, która powstała prawdopodobnie przez skojarzenie pol. chyc- z niem. (gdzieś w IX wieku) hwtz ‘weiss’, to znaczy kiedy pol. y brzmiało podobnie do ui̯ lub u̯ï.