Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

femininum

Hasło w cytatach: f., fem., feminina
Język: polski, łaciński
Dział: Fleksja (współcześnie)

Cytaty

Niektórzy używają systemu mieszanego: jedne pojęcia nazywają terminami spolszczonymi, inne obcymi, używając ich in сrudo. Oto np. w ostatnich wydawnictwach krakowskich spotykamy się z taką nomenklaturą: „Niektóre masculina z nomin. na -a”. „W znaczeniu vocativu, accusativu”. „Nominativus w funkcyi innych przypadków”. „Formy genetivu”. ,,W genetivie”. „Uważa formę tę za adjectivum”. ,,Partic. praeter. pass., nomin. sing. masc.” „Predykatywnie.” „Attrybuty”. „Feminina, masculina, neutra”. [...] Zapytać się chce, dlaczego osoby tak piszące czynią wyjątek dla pewnych terminów, a dla innych nie? Czemu nie piszą np. attributa, kiedy piszą masculina? [...] Zdaje mi się, że trzeba być tu konsekwentnym i mieć jakąś stałą zasadę: jeżeli już z łacińska mówić i pisać, to czynić to wszędzie i logicznie.

Co do drugiego członu, to feminina wykazują zawsze krótką; przy męskich jest tylko czasem różnica w nom. sg. (to jest w zgłosce zamkniętej), bo zresztą jest w lechickim krótka.

Stare oksytona t. j. mające przycisk w formie rzeczownikowej na zgłosce końcowej (a nie tylko tam, gdzie przycisk został posunięty według prawa de Saussure’a, jak w n. sg. f. itd.) cofają przycisk w formie złożonej na zgłoskę rdzenną.

Przy tem trzeba pamiętać, że w większości form złożonej odmiany musiało chyba nastąpić skrócenie, czyli że już w nom. sg. była różnica między masc., gdzie metatonja, a fem. i neutr., gdzie skrócenie.

Analogiczny zanik: teść za st. cieść (dial. fem. cieścia) z t.