terminów gramatycznych online
samogłoska głoska
Geneza: od łac. vocales
Samogłoski. Głoski, dla których jedynym źródłem dźwięku są (quasi-)periodyczne drgania wiązadeł głosowych: wobec braku przeszkody w jamach nasady przy wymawianiu samogłosek ma miejsce względnie swobodny przepływ przez kanał głosowy wprawionego w drgania strumienia powietrza. Samogłoska jest więc zmodulowanym przez układ rezonatorów nasady tonem krtaniowym.
Cytaty
Samogłoski tak nazwane, że ja same wymówić można, są brzmienia głosowe nieodbite, a zatém mogące mieć pewną trwałość, jakiemi są: a, ą, e, ę, i, y, o, u.
Samogłoski dzielą się na: grube: a, y, o, u. pośrednie: e. cienkie: i. nosowe: ę, ą.
Samogłoski albo są otwarte, albo ściśnione.
Co to są samogłoski? Są to głoski, które same, czyli bez pomocy innych głosek wydają głos, czyli brzmienie; głoski a, ą, e, é, ę, i, y, o, ó, u, są samogłoskami.
Samogłoski dzielą się na piérwotne i pochodnie […].
Pyt.: Skąd, i jakie samogłoski inne przybraliśmy do swej bogatszej mowy? Odp.: Z ustnej i żywej mowy, następne jeszcze utworzyliśmy samogłoski ą, ę, é, ó.
Samogłoska é, która przeszła na i, obok i umieszczoną będzie i tą samą kreską oznaczać nadal, a w wyrazach następnych zaimkowych ma miejsce najczęściej, od ja, jemu, jem, jich, tak prawidło naukowe wymaga koniecznie.
Sczególnie zaś uważana i rozbiorowo; naszą mowę; poznajemy najprzód z odcieni dźwięków i głosu tylko; ten głos później urabiamy na głosówki, czyli postacie głosowe, te zaś podzielamy na głoski samobrzmiące i współbrzmiące, które z pierwszych nazywamy samogłoskami, a drugie spółgłoskami, i tworzymy następnie ze samogłosek i spółgłosek tych wyrazy pojedyncze albo składane według potrzeby.
Samogłosek mamy 10 dwojakiej własności, pierwsze bez kresek; a, e, o, u, y, drugie zaś z kreskami: e', i, ó, ę, ą.
§ 3. Wszystkie głoski w języku polskim dzielą się na samogłoski i na spółgłoski.
Samogłoski są to takie głoski, do których wymówienia wystarcza samo wydobycie głosu z piersi i większe lub mniejsze otworzenie ust. Do wymówienia ich nie potrzeba znaczniejszej pomocy żadnego narzędzia mownego: ani pomocy języka, ani warg, ani zębów.
Samogłoskami są np. a, o, ó, i i t. d.