Historical dictionary
of grammatical terms online

liczebnik ułamkowy

Language: polski
EJP 1991, 186 Contemporary definition

Liczebnik jako część mowy tradycyjnie w gramatykach pol. wydzielany jest na podstawie kryteriów znaczeniowych [...]. Ze względu na znaczenie dzieli się l. na: l. główne, l. zbiorowe, l. porządkowe, ułamkowe (pół, ćwierć, jedna szósta, trzy piąte), wielokrotne [...].

Quotations

Liczebniki dzielą się na: 1. Główne. 2. Porządkowe. 3. Ułamkowe. 4. Zbiorowe. 5. Stosunkowe.

W liczebnikach ułamkowych dorozumiewa się rzeczownik część. Dlatego liczebniki ułamkowe spadkują się zawsze w rodzaju tego rzeczownika, to jest w rodzaju żeńskim […].

Br/1848, p. 99 Definition

Liczebniki ułamkowe są te, które oznaczają jedną lub więcéj części całéj liczby i które się składają z liczebników głównych i porządkowych [...]. Liczebniki ułamkowe odpowiadają na pytanie: Jaka część czego?

Na oznaczenie liczb ułamkowych, mianowicie liczb, wyrażających całości z połówkami, mamy formy liczebników: półtora, półtrzecia, półczwarta, półpięta, ... półdziesięta, i t. d. Są to wyrazy złożone z liczebnika pół i z form dopełniacza liczebników porządkowych dawnej deklinacji rzeczownikowej.

Liczebniki porządkowe i ilościowe (główne, ułamkowe, zbiorowe, wielorakie, mnożne) oznaczone i nieoznaczone.

Ze względu na znaczenie dzielimy liczebniki na: 1. porządkowe (pierwszy, wtóry, setny...), 2. ilościowe, z pośród których wyróżniamy: a) główne (pięć, dziesięć...), b) ułamkowe (pół, półtora, półtrzeci...), c) zbiorowe (czworo, dzisięcioro...), d) wielorakie (dwojaki, trojaki...), e) mnożne (podwójny, potrójny), 3. oznaczone (dziesięć, ośmnaście...), 4. nieoznaczone (mało, wiele, kilka...)