terminów gramatycznych online
liczebnik ułamkowy
Liczebnik jako część mowy tradycyjnie w gramatykach pol. wydzielany jest na podstawie kryteriów znaczeniowych [...]. Ze względu na znaczenie dzieli się l. na: l. główne, l. zbiorowe, l. porządkowe, ułamkowe (pół, ćwierć, jedna szósta, trzy piąte), wielokrotne [...].
Cytaty
Liczebniki dzielą się na: 1. Główne. 2. Porządkowe. 3. Ułamkowe. 4. Zbiorowe. 5. Stosunkowe.
W liczebnikach ułamkowych dorozumiewa się rzeczownik część. Dlatego liczebniki ułamkowe spadkują się zawsze w rodzaju tego rzeczownika, to jest w rodzaju żeńskim […].
Liczebniki ułamkowe są te, które oznaczają jedną lub więcéj części całéj liczby i które się składają z liczebników głównych i porządkowych [...]. Liczebniki ułamkowe odpowiadają na pytanie: Jaka część czego?
Z liczebników rachunkowych i porządkowych formują się liczebniki ułamkowe, piérwsze służą do oznaczenia licznika, drugie do oznaczenia mianownika, np. 1/2 czyta się pół, 1/3 czyta się: jedna trzecia.
[…] Liczebniki ułamkowe wyrażamy w następujący sposób: licznika oznaczamy piérwszym spadkiem liczebnika głównego, a mianownika piérwszym lub drugim spadkiem liczebnika porządkowego […].
[Liczebniki] Ułamkowe: półtora (1 1/2); półtrzecia (2 1/2); półczwarta (3 1/2).
Na oznaczenie liczb ułamkowych, mianowicie liczb, wyrażających całości z połówkami, mamy formy liczebników: półtora, półtrzecia, półczwarta, półpięta, ... półdziesięta, i t. d. Są to wyrazy złożone z liczebnika pół i z form dopełniacza liczebników porządkowych dawnej deklinacji rzeczownikowej.
Liczebniki porządkowe i ilościowe (główne, ułamkowe, zbiorowe, wielorakie, mnożne) oznaczone i nieoznaczone.
Ze względu na znaczenie dzielimy liczebniki na: 1. porządkowe (pierwszy, wtóry, setny...), 2. ilościowe, z pośród których wyróżniamy: a) główne (pięć, dziesięć...), b) ułamkowe (pół, półtora, półtrzeci...), c) zbiorowe (czworo, dzisięcioro...), d) wielorakie (dwojaki, trojaki...), e) mnożne (podwójny, potrójny), 3. oznaczone (dziesięć, ośmnaście...), 4. nieoznaczone (mało, wiele, kilka...)
★Liczebniki (numeralia) ★oznaczone i ★nieoznaczone: a) ★porządkowe (ordinalia), b) ★ilościowe: 1) ★główne (cardinalia), 2) ★ułamkowe, 3) ★zbiorowe, 4) ★mnożne, 5) ★wielorakie.
Ułamkowe liczebniki, p. liczebniki.
Liczebnik ułamkowy, np. półtrzecia złotego, ćwierć mili, jedna dwudziesta sekundy, połowa dnia, pół godziny.