modyfikacja

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Such/1849
• Mał/1863
• Malin/1869
• Mał/1879
• Benni/1923
• Nitsch/1923
• Łoś II/1925

Nader gibki język polski na rozliczne zmiany (modyfikacje) głównego pomysły, przez Czasownik wyrażonego, rozliczne wyrobił sobie zewnętrzne ugjęcia słowa.

Wszystkie te kombinacye były zatem w obiegu, a zasadniczémi formami były jedynie: młć, prć, wrć, wrł, wrę, wr-esz itd., które są we wszystkich językach słowian. podstawą późniejszych modyfikacyi, we wszystkich te same, we wszystkich regularne.

[...] Gdyby jaki badacz i znáwca języków dostał się do ludów mówiących obcym mu i zupełnie nieznanym językiem, [...] musiałby zapewne postaciami głosek piérwéj oznaczyć wszystkie jistniejące w nim brzmieniá i głosy, jako też i jich modyfikacyje, nimby mógł przystąpić do Gramatyki i słownika [...].

Wszystkie te kombinacye były zatém w obiegu, a zasadniczymi formami były jedynie: młć, prć, wrć, wrł, wrę, wr-esz itd., które są we wszystkich językach słowiań. podstawą późniejszych modyfikacyj, we wszystkich te same, we wszystkich regularne.

Możemy więc skonstatować, że normalna, typowa samogłoska a wymawia się tak samo, jak w stanie izolacji (wymówiona osobno) wtedy, gdy niema zmiękczającego sąsiedztwa: latała, natomiast w przeciwnym razie podlega modyfikacji. Porównajmy a wyrazu ale [...] i a wyrazu Janie, wymawiając to tę, to tamtą głoskę w izolacji.

Gdzie niema form ńȯsem, χćåłem tam też rzadkie lub nawet wcale nieznane jest i ̯estem ni i ̯ezdem, zastępowane przez i ̯å(žem) i ̯e(st) o różnych modyfikacjach [...].

Ten morfem w grupie pierwszej i trzeciej wskazać najłatwiej: w pierwszej jest nim dym-, jedyną bowiem jego modyfikacją w wyrazie dymić jest zmiękczenie końcowej spółgłoski ḿ, co z łatwością uznajemy za modyfikację czysto fonetyczną; w grupie trzeciej jest nim dum.

Z suf. -ьny tworzy się też przymiotnik pulchny, który według Brücknera R. LV, 185 jest modyfikacją pierwotnego *puchlny < *puchlьny.