Historical dictionary
of grammatical terms online

słowo wyraz

Language: polski
EJO 1999, 541 Contemporary definition

Synonim wyrazu.

Quotations

SŁOWO ‘wyraz, mowa; także gram.: czasownik’ (łącznie ok. 40 razy) np.: dictio i. significacio vel intellectus alicuius verbi, verbum i. Słowo S 42; słowo, wykład, Słowo dictio per ct est pars quelibet orationis (sv. dicio) R i8; Słowo od słowa dictionatim R i8 (md; av. dictiuncula) i R X4v (mg)[...]. Zob.JEDNOSŁOWNY, MOWA, OSŁOWIĆ, PRZYSŁOWIE, RZECZ, WYSŁOWIĆ. SŁOWOMOW

Jáko w tym słowie ciepło, już nie potrzebá kreski nád C.

Des syllabes on forme les mots, des mots le Discours, qui est un jugement exprimé par deux, ou plusieurs mots, p. ex. amo Regem, j'aime le Roi.

[...]

Z syllab składają się słowa, z słow mowa, ktora jest: zdanie wyrażone przez 2. lub więcej słow, v. g. amo Regem, kocham Krola.

Słowa złożone są z sylab kilku, lub jednej, np. BOG Stwor-ca wszyst-kie-go.

Wokala jedna może uczynić sylabę owszem i słowo, á bez niej żadna sylaba być nie może, np. A-dam i E-wa.

Słowo tym sposobem przeistoczone, zachowuje więc już w dalszych odmianach tę postać nową, w której przyjęte zostało do klasy wyrazów zdrobniałych, to jest, w której się ukazało po postradaniu dawnych cech rodzajowych.

Jedni piszą cmentarz (po łacinie coemeterium, po włosku cimiterio); drudzy piszą smentarz, bo w ich mniemaniu honor narodu ciérpiałby na tém, gdyby pierwiastkiem tego wyrazu nie było słowo narodowe (smętny).

Zastanawiając się nad słowami polskiemi, podziwiając ich bogactwo i dziwiąc się dla czego grammatyka pozwala im zostawać w takim nieładzie, jak gdyby jakim rozbitkom, albo siérotom, które tylko przypadkowo mowa nasza wzięła pod swoją opiekę – uczułem potrzebę zapomnienia w układzie téj książki wszelkich prawideł obcego spadkowania.