Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo wyraz

Język: polski
EJO 1999, 541 Definicja współczesna

Synonim wyrazu.

Cytaty

Ktore przełożenia są ktore się od słow rozłączyć nie mogą? Jáko są te sześć. Jáko? Mowimy bowiem, rozszerzam, rostárgam, przyjmuję, sam leżę, obłápiam, schodzę się. Ktore są ktore się złączyć nie mogą? u i wedle. Ktore złączáją i oddzieláją się? Drugie skoro wszystkie.

Quae praepositiones sunt quae à dictionibus separari non possunt? Ut di, dis, re, se, an, con. Quomodo? Dicimus enim, diduco, distraho, recipio, secubo, amplector, congredior. Quae sunt quae coniugi non possunt? Apud et penes. Quae coniunguntur et separantur? Reliquae pene omnes.

Przez termin rozumięm káżdą dikcją. Polacy to pospolicie zowią słowęm; jednák ja raczej muszę záżyć imięnia terminu niż słowá, gdyż tu słowo będzie miáło osobliwé znáczęnié, bedąc jedną częścią między inszymi mowę postánáwiájącymi. Termin záś jest imię pospolité, wszytkim częścióm mowy ták służącé, że się káżda może názwáć terminęm.

Słowo tym sposobem przeistoczone, zachowuje więc już w dalszych odmianach tę postać nową, w której przyjęte zostało do klasy wyrazów zdrobniałych, to jest, w której się ukazało po postradaniu dawnych cech rodzajowych.

Jedni piszą cmentarz (po łacinie coemeterium, po włosku cimiterio); drudzy piszą smentarz, bo w ich mniemaniu honor narodu ciérpiałby na tém, gdyby pierwiastkiem tego wyrazu nie było słowo narodowe (smętny).

Zdanie zatem jest to myśl wypowiedziana słowami.

Zresztą pisze się nie zawsze oddzielnie: nie szczęśliwy bierze tym razem, lecz zasłużony; nie raz, nie dwa razy im to mówiłem, ale powtarzałem bez końca; nie smak o tem stanowi i t. p., zwłaszcza zaś, jeżeli zaprzeczenie odnosi się do słowa (łącznika lub orzeczenia): on nie jest szczęśliwy, nie chcąc być natrętnym [...].