Historical dictionary
of grammatical terms online

słowo wyraz

Language: polski
EJO 1999, 541 Contemporary definition

Synonim wyrazu.

Quotations

Dictio Słowo. Wiśniewska 1998, 65: Gramatyka. W podręczniku znajdujemy terminy: czas 122, ćcionka (litera) 121, droga (methodus) 151, dwugłośnik (dyphtongus) 127, imię 141, głośnik (vocalis) 310, kropka, punkt 127, odmiana (paradigma) 194, osoba 141, oznaczenie 193, postać, wid (species) 84, prawidła (canon) 143, przedłogi (praepositio) 185, przymiot, przypadek (accidens) 175, rod, rodzaj (genus) 172, słowo (dictio) 144, sposob, prawidło (canon) 184, wspułgłośnik (consonans) 310, zbieranka, złoż (sylaba) B 147.

Słowo jest jedná mowá, ktora się mowi w jednej álbo w wielu syllab, jáko to Roi, vérité.

Dyszkurs jest komponowány z frazesow. Frazesy są komponowáne z słow. Słowá z syllab. Sylláby z liter.

ELLIPSIS, kiedy jákowego opuszczonego Słowá trzebá się domyśláć. Ktore álbo jest Nomen Substantivum, jáko: brevi [etc.] tempore: paucis verbis. Pastoris est officium: Tuum est (munus) hoc agere: Pro virili parte [...] Albo Adjectivum [...] Albo Verbum [...]

Des syllabes on forme les mots, des mots le Discours, qui est un jugement exprimé par deux, ou plusieurs mots, p. ex. amo Regem, j'aime le Roi.

[...]

Z syllab składają się słowa, z słow mowa, ktora jest: zdanie wyrażone przez 2. lub więcej słow, v. g. amo Regem, kocham Krola.

Dwojaki jest Rodzaj słów Francuzkich: Męzki i żeński, Słowa Francuzkie do którego rodzaju należą, poznajemy albo z znaczenia albo z zakończenia.

Słowo tym sposobem przeistoczone, zachowuje więc już w dalszych odmianach tę postać nową, w której przyjęte zostało do klasy wyrazów zdrobniałych, to jest, w której się ukazało po postradaniu dawnych cech rodzajowych.

Jedni piszą cmentarz (po łacinie coemeterium, po włosku cimiterio); drudzy piszą smentarz, bo w ich mniemaniu honor narodu ciérpiałby na tém, gdyby pierwiastkiem tego wyrazu nie było słowo narodowe (smętny).

Zastanawiając się nad słowami polskiemi, podziwiając ich bogactwo i dziwiąc się dla czego grammatyka pozwala im zostawać w takim nieładzie, jak gdyby jakim rozbitkom, albo siérotom, które tylko przypadkowo mowa nasza wzięła pod swoją opiekę – uczułem potrzebę zapomnienia w układzie téj książki wszelkich prawideł obcego spadkowania.

Gdybyśmy pisownię ściśle stosowali do wymowy, to we wszystkich tych wypadkach musielibyśmy używać różnych systemów pisowni, każdy z nas odpowiednio do tego, jak dane słowo wymawia.