terminów gramatycznych online
starosłowiański
Język: polski
Cytaty
Imięsłów starosłowiański teraźniéjszy bierny zakończony na omy, oma, one; np. wiadomy, a, e.
Dawniéj było zakończeniem przyp. IIgo licz. poj. drugiego wzorca nie i, ale e, a właściwie ę (starosłowiańskie ѧ) ; napotykamy np. formy: dusze mojéj, nędze, ziemie, żmije itp.
§ 70. Miejscownik liczby mnogiej rzeczowników męskich kończył się pierwotnie na 'ech (starosłowiańskie ěchъ = ѣxъ), przed którym spółgłoska ostatnia osnowy ulegała zmiękczeniu.
§ 106. Celownik liczby pojedynczej rzeczowników żeńskich z ostatnią spółgłoską osnowną twardą kończy się na 'e (odpowiadające starosłow. ě = ѣ), przed którym twarda spółgłoska osnowy zmieniła się na odpowiednią miękką.
§ 127. Mianownik, biernik i wołacz rzeczowników żeńskich miały w liczbie podwójnej: 1) zakończenie 'e ( = starosłowiań. ě = ѣ), gdy ostatnia spółgłoska osnowy rzeczownika była twarda.
§ 128. Dopełniacz i miejscownik liczby podwójnej miały zakończenie u (starosłowiańsk. u = oy), podobnie jak w rodzaju męskim i nijakim.
§ 171. Pierwotną formą zaimka ten w rodzaju męskim był tŭ - st.słowiań. tъ, gdzie samogłoska ŭ lub ъ miała brzmienie krótkiego ŭ.
Forma pierwszy, a, e jest właściwie formą stopnia wyższego od liczebnika staropolskiego pierwy, a, e (stsłow. prъwъ), dziś nieużywanego.