of grammatical terms online
łącznik w orzeczeniu
Copula (łącznik). Czasownik lub, rzadziej, luźny morfem pełniący funkcję wykładnika predykacji imiennej.
Quotations
Łącznik (copula) połącza domiot z podmiotem.
Zdanie przeto zawiera w sobie przedmiot (подлежащее) czyli rzecz, o któréj się mówi; własność (качество) czyli przymiot, upatrywany w tym przedmiocie; i łącznik (связка) przyznający tę własność przedmiotowi. Np. Bóg jest wszechmocny. Tu Bóg jest przedmiotem mowy, wszechmocny jego własnością, a jest łącznikiem.
Jeżeli orzeczeniem nie jest czasownik, lecz jaka inna część mowy, w takim razie łączy się to orzeczenie z podmiotem zapomocą słowa posiłkowego być. Słowo to posiłkowe być dlatego, że łączy orzeczenie z podmiotem, nazywamy łącznikiem, np. Pies szczeka. Rzeka płynie. Brat pisze. Dom stoi. Człowiek umiera. W tych zdaniach orzeczeniem są same czasowniki. – Lecz w zdaniach: Uczeń jest pilny. Dzieci są posłuszne. Ta książka jest twoja. Te zeszyty są nasze – orzeczeniem nie są czasowniki, lecz inne części mowy, i dlatego są one z podmiotem połączone zapomocą słowa posiłkowego być.
Łącznik zgadza się z podmiotem w rodzaju, liczbie i osobie, np. Ja jestem uważny. Siostra była pracowita. Dzieci były posłuszne. Konie były dzikie itd.
Gdybyśmy np. zamiast Ziemia jest kulista, powiedzieli tylko: ziemia... kulista, zdanie takie nie byłoby ani pełne ani jasne [...]. Zdanie to będzie dopiero pełne i jasne, jeżeli przymiotnik kulista połączymy z rzeczownikiem ziemia. Połączenia tego dokonywamy w języku polskim za pomocą czasownika: być (jestem, jesteś [...] itd.), który się też z tego powodu nazywa w zdaniu łącznikiem.
Orzeczenie nierozwinięte i rozwinięte. Orzeczenie zasadnicze; orzeczenie czasownikowe i imienne. Orzecznik. Łącznik.
Łącznik, p. zdanie I.
I. Części zdania: A. ★Podmiot (subiectum) [...]. B. ★Orzeczenie (praedicatum) ★czasownikowe, np. (drzewo) rośnie lub ★imienne = ★łącznik (copula) + ★orzecznik, np. (drzewo) jest wysokie.