terminów gramatycznych online
tryb
Geneza: niem. Trieb 'pęd, skłonność'
Tryb. Jest na ogół definiowany jako forma reprezentacji, czyli wykładnik "prawdziwościowej" postawy mówiącego względem wypowiadanej treści. Reprezentuje on modalny składnik semantycznej struktury zdania (modus).
Cytaty
Tryby, są-to różne sposoby używania słowa, stosownie do okoliczności zachodzącej w mowie, a tych Trybów jest sześć: Oznajmujący, Warunkowy, Łączący, Życzący, Rozkazujący, Bez-okoliczny.
Czasowanie Słowa Być innemi sposobami. Czas teraźniejszy. z Przeczeniem Czasują się ogulnie słowa przez wszystkie Tryby i Czasy kładąc tylko przed słowami przysłowek nie. (Ja,) nie jestem [...] z Przyrostnią Odmienia się Czas teraźniejszy słowa być, takoż Czasy przeszłe wszystkich słów, tudzież Tryb Łączący i Życzący. Ja-m jest znany i t. d.
Przykład w którym się miesczą Tryb, Czas, Liczby, Osoby i Rodzaje.
Jest pięć sposobów przez które słowa wyrażają działanie. Sposoby te zwane trybami, są następujące [...].
Modus Tryb (najlepiéj opuszczać, gdzie można, ten wyraz).
Tryb Modus.
Zestawiwszy dwa wyrazy: kupiłem i kupiłbym, widzimy dwie formy jednego słowa, dwa sposoby wyrażenia, dwa tryby.
W każdej odmianie mamy pięć trybów — modos:
Indicativo — oznajmiający, który wyraża czynność pewną, rzeczywistą: estudo (uczę się).
Condicional — warunkowy, którym powiadamy, że coś mogło się dziać, ale jest niepewne, zależne od pewnego warunku: estudaria (uczyłbym się).
Imperativo — rozkazujący, którym się wyraża rozkaz, radę, prośbę upomnienie: estuda (ucz się)!
Subjunctivo lub conjunctivo — łączący, wyrażamy nim rzecz wątpliwą, czynność możliwą, zawisłą od drugiej; używa się go, gdy zdanie jest zawisłe od innego zdania: Si estudasse (gdybym się uczył).
Infinitivo — bezokolicznik, którym wyrażamy czyn, lub stan jakiejś rzeczy sposobem nieokreślonym.