of grammatical terms online
zdanie poboczne
Zob. zdanie podrzędne
Quotations
Zdanie poboczne, zawiéra poboczne czyli pomniejsze okoliczności zdania głównego, najczęściéj zaś oznaczenie czasu lub przyczyny. Często ma w sobie podmiot inny, aniżeli się w zdaniu główném znajduje [...].
Cztéry są gatunki zdań pobocznych. 1. Zdanie pośrednie, służy do bliższego oznaczenia rzeczownika w zdaniu przedniém będącego, i może się z niém łączyć przez zaimek względny, np. człowiek, któregośmy wczoraj widzieli, umarł dziś rano […]. Zdanie poboczne, zawiéra poboczne czyli pomniejsze okoliczności zdania głównego, najczęściéj zaś oznaczenie czasu lub przyczyny. Często ma w sobie podmiot inny, aniżeli się w zdaniu główném znajduje [...]. Zdanie célowe, zawiéra cél, zamiar, skutek zdania głównego np. jémy, żebyśmy żyli […]. Zdanie przedmiotowe zawiéra bliższy przedmiot zdania głównego; zdanie zaś główne oznacza tu zawsze działanie umysłu np. widzenie, wiedzenie, wierzenie, twierdzenie […].
[…] To zaś zdanie, które samo przez się całkowitéj myśli nie wyraża, stanowi rozwinięcie jakiéj szczególnéj części zdania głównego i tylko razem z niém może być zrozumianém, nazywa się poboczném, podrzędném […].
[…] Zdanie główne razem z jedném lub kilku pobocznemi nazywa się złożoném […].
Zdanie poboczne oddziela się od głównego przecinkiem, a w środku kładzie się między przecinkami […].
Takie więc zdania, które służą do uzupełnienia myśli zdań innych, a same przez się żadnéj samoistnej i jasnéj myśli nie dają, nazywamy zdaniami pobocznemi (zależnemi albo podrzędnemi); tamte zaś od których one zależą, zdaniami głównemi.
Zdanie, które zastępuje którekolwiek określenie zdania rozwiniętego (przedmiot, dopełniacz, przydawkę, dopowiedzenie, określenie przysłówkowe lub przyimkowe), nazywa się zdanie poboczne czyli podrzędne.
Zdanie może być: 1) Główne (principal) [...].
2) Współrzędne (coordinada) [...].
3) Zdanie podrzędne czyli poboczne (subordinada), które samo przez się nie wypowiada myśli jasnej i zrozumiałej: zależy przeto od innego zdania, z którym się łączy za pomocą przyimka, spójnika, przysłówka i zaimka, n. p. fazei aos outros aquillo que desejaes que vós façam (czyńcie drugim to, co chcecie, aby wam czyniono).