Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

sposób tryb

Język: polski

Cytaty

Nał/1774, s. 418

P. Co postrzegamy w Czynosłowach, gdy je Sposobiemy? O. Postrzegamy Liczbę (nombres); Osoby (personnes); Czasy (temps), i Sposoby (modes).

Nał/1774, s. 445 Definicja

P. Co to jest Sposob w Czynosłowach? O. Są to rożne zakończenia albo Zagięcia (inflexions) ostatnich Syllab; dla wyrażenia rożnych kształtow w Czynosłowach twierdzenia albo znaczenia.

Lub/1778, s. 77 Definicja

Sposobów jest trzy (Modi tres): Skazujący (indicativus), пишу piszę [...] Roskazujący (imperativus), пиши pisz [...] Nieskończony (infinitivus), писать pisać [...] Ządającego (optativus) i złączającego (et coniunctivus) Sposobow w Rossyjskim języku osobliwych nie ma; lecz zamiast onych używają Skazujący z przydaniem łączeń (conjunctionem) koгдабы gdyby, дабы oby, естьли jeśli, буде bądź dajmy to, i innych.

[Наклонения суть три: изъявительное — пишу, принесу, я читалъ; повелительное — пиши, принеси, читай; неокончательное — писать, принести, читать; желательного и сослагательного наклонений в российском языке особливых нет, но вместо оных употребляют изъявительное с приложением союзов: когдабы, дабы, есть ли, буде и проч. (Łomonosow § 267).]
Lub/1778, s. 77 (76-77)

Słowa Rossyjskie sprzęgają się (coniugantur) przez sposoby (modos), czasy (tempora), liczby (numeros), osoby (personas) i rodzaje (et genera).

Don/1795, s. [21]

Modi sunt septem. Sposobow jest siedm, [I]ndicativus, Ukazujący, Imperativus, Roska[z]ujący, Subjunctivus, Złączający, Optativus, Żądający, Potentialis, Mogący, Permissi[v]us, Dopuszczający, et Infinitivus, i Nieograniczony.

Kr/1897, s. 176 Definicja

Tryby. Według sposobu, w jaki wyrażamy czynność lub stan przedmiotu, rozróżniamy w języku polskim cztery tryby czyli sposoby.