Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zdanie złożone

Język: polski
EJO 1999, 686 Definicja współczesna

Zdanie złożone (ściślej: wyrażenie zdaniowe złożone). Wg najbardziej rozpowszechnionej definicji - konstrukcja złożona z dwóch lub większej liczby zdań pojedynczych odpowiednio ze sobą zespolonych.

Cytaty

Zdanie złożone powstaje z dwóch lub więcéj zdań prostych w jedno złączonych.

Najkrótszym narysem myśli jest zdanie pojedyncze, niby pojedyncza zgłoska jéj wyrazu. Więcéj takich zdań powiązanych ze sobą w jedność zdania złożonego, jest jakoby syllaba myśli (…).

Zdanie jest pojedyncze, kiedy przedstawia jednę sprawę, to jest, kiedy działki jego są pojedynczemi, np.: człowiek żywi się, a złożoném jest, kiedy działki są złożone, np.: człowiek żywi się i rośnie, — człowiek i zwierzę żywią się, albo kiedy w sprawomienniku lub innych działkach znajduje się wzięty na określenie czasownik sprawomianu, przez który przybywa do zdania inna podrzędna sprawa (…).

Zdanie złożone różni się tém od ściągniętego, że do kilku razem zestawionych podmiotów ma tyleż wspólnych im opowiedników, a każdy opowiednik tak do każdego pojedynczo wziętego podmiotu, zarówno jak i do wszystkich razem odnosić się będzie.

Zdanie, które się składa z dwóch, lub kilku zdań pokrewnych lub dopełniających się wzajemnie nazywa się zdaniem złożonem.

Zdanie główne razem z pobocznemi, należącemi do niego, oddziela się średnikiem od innéj grupy zdań, zależnéj od innego zdania głównego: aby to lepiéj wyjaśnić, wyobraźmy sobie duże zdanie złożone i oznaczmy zdania główne dużemi literami, poboczne zaś małemi.