Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tryb rozkazujący

Język: polski
EJP 1991, 363 Definicja współczesna

Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Tryb rozkazujący służy do wyrażania polecenia, zakazu lub życzenia (użycie optatywne t. rozkazującego); chęć wywołania i słuchacza określonej reakcji.

Cytaty

Rozkazujący Tryb wyraża rozkaz, upomnienie, proźbę.

[Verborum Modi] Imperativus. [Słow tryby] Rozkazujący.

TRYB ROZKAZUJĄCY Znaczy rozkazowanie, proszenie, lub napominanie. [...] Bez nalegania. Pierwszej osoby nie ma Bądź (ty) (znany, a, e [...] Z naleganiem. [...] Bądźże znany i t. d. Niechże będzie znany.

A członek gł. Ludwik Osiński powiada (str. 159): "Jak powrócenie wyrazów bydź dadź do prostego łagodnego i analogijnego sposobu pisania być dać, pociągnęło za sobą niewczesną miękkość w trybie nawet rozkazującym bąć, i wprowadziło błąd najprzeciwniejszy gramatycznym formom czasowania, tak w obcych wyrazach zastąpienia współgłoską j samogłoskę i, jakoto: Kurjer zamiast Curier (z franc). Azja zamiast Azia i t. d.".

Imperativ Rozkaźnik, Rozkazujący, Tryb rozkazujący. [Rzk.].

Imperativ Rozkaźnik, Rozkazujący, Tryb rozkazujący. [Rzk.].

Imperativ Rozkaźnik, Rozkazujący, Tryb rozkazujący. [Rzk.].

Rozkazujący, Rozkaźnik, Tryb Rozkazujący. [Rzk.]

Rozkazujący, Rozkaźnik, Tryb Rozkazujący. [Rzk.]

Tryb (modus) oznacza stosunek czynności do rzeczywistości i woli mówiącego: a) ★orzekający (oznajmujący, indicativus).b) ★przypuszczający (łączący, coniunctivus), c) życzący (optativus), d)rozkazujący (rozkaźnik, imperativus).

Rozkazujący tryb, rozkaźnik, p. czasownik II 3.