Historical Dictionary
of Grammatical Terms online

tryb rozkazujący

Language: polski
EJP 1991, 363 Contemporary definition

Tryb jest kategorią fleksyjną czasownika [...]. Tryb rozkazujący służy do wyrażania polecenia, zakazu lub życzenia (użycie optatywne t. rozkazującego); chęć wywołania i słuchacza określonej reakcji.

Quotations

TRYB ROZKAZUJĄCY Znaczy rozkazowanie, proszenie, lub napominanie. [...] Bez nalegania. Pierwszej osoby nie ma Bądź (ty) (znany, a, e [...] Z naleganiem. [...] Bądźże znany i t. d. Niechże będzie znany.

Tryb rozkazujący wyraża czynność, którą nakazujemy jakiejś osobie, ale która jeszcze wykonaną nie jest.

Tryb rozkazujący oznacza rozkaz, polecenie, dane komuś dla wypełnienia jakiejś czynności.

Taki tryb czyli sposób mówienia, w którym się przebija wołanie, prośba lub rozkaz, nazywamy ogólnie trybem rozkazującym .

W trybie rozkazującym czasowników: rób, róbmy, róbcie [...] w imiesłowach rodz. męskiego l. p. wiódł, bódł, wlókł i t. p.

KOŃCÓWKI. Końcówka ij w trybie rozk. pisać etymologicznie ij yj (nie iej) np.: rwij (nie rwiej).

§ 101. Tryby. [...]

II) Stanisławie! weź książkę do ręki i ucz się zadanej lekcji. [...]

II) Powiadamy, że coś dziać się ma na nasz rozkaz, prośbę lub upomnienietryb rozkazujący.

Strona czynna. Tryb orzekający. [...] Tryb przypuszczający [...] Tryb rozkazujący .1 osob. -, piszmy, 2 osob. pisz, piszcie, 3 osob. niech pisze, niech piszą.