Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

tryb warunkowy

Język: polski
Definicja współczesna

Zob. tryb przypuszczający

Cytaty

Tryb warunkowy, który wyraża działanie warunkowo, to jest kiedy mówimy że działanie jakie byłoby pod warunkiem [...].

Zestawiwszy dwa wyrazy: kupiłem i kupiłbym, widzimy dwie formy jednego słowa, dwa sposoby wyrażenia, dwa tryby. Pierwszy nazywa się trybem oznajmującym, bo wyraża, oznajmia czynność rzeczywistą; drugi nazywa się trybem warunkowym, bo wyraża czynność warunkową, która zależy od okoliczności, warunków.

Zabytek starego aorystu by pisać należy razem: 1) w wyrazach aby, oby, żeby, gdyby, chociażby i t. p. 2) jako cząstkę składową t. z. trybu warunkowego: chciałbym, jabym chciał, radzibyśmy, człowiekby sobie odpoczął i t. p. Osobno pisze się by tylko wtedy, jeżeli zaczyna zdanie, n. p. by poznać kraj.

„Pisałbym" jest tryb warunkowy (modo condicional), bo powiada, że coś mogłoby się dziać, ale jest niepewne, możliwe tylko.

Tryb warunkowy (modo condicional) tworzy się przez dodanie do bezokolicznika następujących zakończeń:

w 1. os. pojed. ia | w 1. os. mn. iamos, [...].