of grammatical terms online
tryb warunkowy
Zob. tryb przypuszczający
Quotations
Tryb warunkowy wyraża, iż czynność jaka pod pewnym tylko warunkiem miejsce by mieć mogła.
TRYB WARUNKOWY Znaczy iż byłoby lub stałoby się co pod jakim warunkiem. Czas Przeszły lub Przyszły. Z Twierdzeniem r. m. Byłbym znany, nym.
Znałbym, i t. d., Znałbyś, i t. d. [...]Tryb Warunkowy tę ma własność: 1e, iż u końca ma spojnik by z przyrostkami słowowemi: 2e, nie jest rządzonym od innych wyrazów: 3e, daje się czasować z Pytaniem.
Uważałem nadto, iż prócz czterech Trybów dotąd wyrażanych, Bezokolicznego, Oznajmującego, Rozkazującego i Łączącego, są jeszcze w mowie naszej, Warunkowy i Życzący, a co dowiodłem w Przypiskach.
Tryb warunkowy, który wyraża działanie warunkowo, to jest kiedy mówimy że działanie jakie byłoby pod warunkiem [...].
Sześć jest trybów w języku angielskim: bezokoliczny, oznajmujący, rozkazujący, łączący, możebny i warunkowy.
TRYB WARUNKOWY. Czas teraźniejszy. I would have, miałbym, chciałbym mieć. Thou wouldst have, miałbyś [...].
Tryb jest to pewna odmiana słów, stósująca się do pewnych okoliczności, z jakiemi sąd czyli zdanie o rzeczach jest połączone. [...] Mamy ich [...] pięć: bezokoliczny, oznajmujący, warunkowy, łączący i rozkazujący.
O trybach (modi). Wyráz tryb, z niemieckiego ,,treiben,“ już od niepamiętnych czasów nabył w języku naszym práw obywatelstwa. Znaczenie jego opisuje Słownik Wileński Orgelbranda z r. 1857 za Lindem, jak następuje na str. 1723 łám 2gi. [...] 2. W gramatyce znaczy sposób, odcień sądu, wyrażany końcowemi odmianami słów, lub dodanemi do nich wyrazami: tryb oznajmujący, gdy mówiemy tylko, że coś było, jest lub będzie [...]. Tryb rozkazujący, gdy wymágámy po kim, aby co uczynił, po czym, aby się stało wedle naszéj chęci np. [...]. Tryb bezokoliczny, gdy oznaczámy bytność, czynność sposobem oderwanym bez względu na żádne okoliczności [...]. Tryb życzący, warunkowy, łączący w języku naszym nie mają włásnych ksztáłtów w zakończeniu słów, lecz urábiają się z oznajmującego przez dodanie właściwych wyrazów oznaczających warunek, łączenie lub życzenie [...].
[...] Tryb warunkowy różni się co do swego zewnętrznego składu od trybu życzącego o tyle, że się obyć może bez spójnika, a w takim razie w czasie teraźniejszym przyczepiá aorist ty do jimiesłowu mającego się spájać słowa, w czasie zaś przeszłym do jimiesłowu posiłkującego był. Tu jeszcze náleży nadmienić, że formy trybu warunkowego nie oznaczają bynajmniéj warunku, który się wyráżá formą trybu życzącego, zwykle ze spójnikiem warunkowym gdy, lecz jedynie czynność nastąpić mogącą po spełnieniu się pewnego warunku [...].
[…] Tu słowo siedziałby, oznacza, iż podmiot byłby w stanie siedzenia, gdyby coś innego zaszło, to jest pod pewnym warunkiem; taki sposób wyrażenia nazywamy trybem warunkowym, czyli zawarowanym.
Tryb warunkowy oznacza warunek, zależność jednego słowa od drugiego,, np. czytałabym, gdybyście słuchały.
Conditionalis Warunkowy, Tryb W–, –ość.
Conditionalis Warunkowy, Tryb W–, –ość.
Warunkowy, albo Tryb warunkowy Conditionalis [War.].
Warunkowy, albo Tryb warunkowy Conditionalis [War.].
Warunkowy, albo Tryb warunkowy Conditionalis [War.].
Zestawiwszy dwa wyrazy: kupiłem i kupiłbym, widzimy dwie formy jednego słowa, dwa sposoby wyrażenia, dwa tryby. Pierwszy nazywa się trybem oznajmującym, bo wyraża, oznajmia czynność rzeczywistą; drugi nazywa się trybem warunkowym, bo wyraża czynność warunkową, która zależy od okoliczności, warunków.
Въ польскихъ и русскихъ глаголахъ для выраженія наклоненія сослагательнаго или условнаго, trybu życzącego, lub warunkowego, ynoтребляемаго въ иностранныхъ языкахъ прибавляются союзы: by, aby, oby, jeśliby (чтобы, еслибы, когдабы и т. п.), къ прошедшему времени; напр. kochałby, любилъбы: aby kochał, чтобы любилъ; aby kochali, чтобы любили; jeśliby kochali, ислибы любили.
Zabytek starego aorystu by pisać należy razem: 1) w wyrazach aby, oby, żeby, gdyby, chociażby i t. p. 2) jako cząstkę składową t. z. trybu warunkowego: chciałbym, jabym chciał, radzibyśmy, człowiekby sobie odpoczął i t. p. Osobno pisze się by tylko wtedy, jeżeli zaczyna zdanie, n. p. by poznać kraj.
Tryb warunkowy, za pomocą którego wypowiadamy czynność nie istniejącą w rzeczywistości, lecz pomyślaną, jako możliwą lub niemożliwą przy pewnych warunkach; np. skończyłbym pracę, gdybym miał więcej czasu.
Tryb warunkowy wyraża czynność pomyślaną, niezależnie od tego, czy ona w rzeczywistości istnieje lub nie; to też formy tego trybu, oprócz czynności właściwie warunkowej, wyrażać mogą inne jeszcze względy; mianowicie: życzenie, cel lub zamiar, ustępstwo i t. p.
Przyrostek by pisze się razem na końcu spójników i trybu warunkowego po imiesłowie przeszłym na ł, ła, ło lub na końcu innego wyrazu w tym zdaniu przed orzeczeniem warunkowym: aby, ażeby, gdyby, wiedziałbyś, jużbym zrobił, mybyśmy chcieli itp.
„Pisałbym" jest tryb warunkowy (modo condicional), bo powiada, że coś mogłoby się dziać, ale jest niepewne, możliwe tylko.
Tryb warunkowy (modo condicional) tworzy się przez dodanie do bezokolicznika następujących zakończeń:
w 1. os. pojed. ia | w 1. os. mn. iamos, [...].
§ 101. Tryby. [...]
III) Stanisław wziąłby książkę do ręki i uczyłby się zadanej lekcji, gdyby nie był chory. [...]
III) Powiadamy, że coś mogłoby się dziać, ale jest niepewne, możliwe tylko ― tryb warunkowy.
W każdej odmianie mamy pięć trybów— modos:
Indicativo — oznajmiający, który wyraża czynność pewną, rzeczywistą: estudo (uczę się).
Condicional — [tryb] warunkowy, którym powiadamy, że coś mogło się dziać, ale jest niepewne, zależne od pewnego warunku: estudaria (uczyłbym się).
Tryb warunkowy (Modo Condicional)
Czas niedokonny (Imperfeito) [...].
Warunkowy tryb, p. czasowniki II 3.