terminów gramatycznych online
przypadek drugi przyczyny
Język: polski
Cytaty
D. Przyp. IIgi przyczyny i oddziaływania.
§. 671. Wreszcie rządzą przyp. IIgim słowa wyrażające takie czynności, że zawisły od nich przedmiot i sam także oddziaływa na podmiot. [...]. Oddziaływanie rzeczone objawia się albo
1) przez to, że przedmiot danej czynności jest właśnie jéj przyczyną, [przyp. IIgi przyczynowy]; jako to w słowach: słuchać (śpiewu), bać się, obawiać się, lękać się, trwożyć się (kogo i czego), wstydzić się (kogo i czego), wstyd mię, kajać się, żal mi czego, żałować, żalić się, użalić się, pożalić się (kogo i czego), ulitować się, winszować (komu czego), mścić się (czego na kim), itd.
Niektóre drugim przypadkiem rządzące czasowniki, jak: słuchać, bać się, obawiać się, lękać się, trwożyć się, wstydzić się, żałować, żalić się, ulitować się, winszować, radzić się, pytać się, prosić i prosić się, uczyć, nauczyć, wyuczyć, przywyknąć, nawyknąć, przyzwyczaić się, chwycić się, trzymać się itp. wyrażają taką czynność, że od nich zawisły przedmiot, sam także na podmiot oddziaływa, albo jako przyczyna, albo w kształcie pewnej niezawisłości, i wtenczas drugi przypadek nazywa się przyczyny albo oddziaływania, np. słuchać muzyki, słuchać kazania. Uczeń wstydzi się swego lenistwa. Chory radzi się lekarza. Syn pyta się ojca. Uczymy się gramatyki polskiej itp.
D. Przyp. IIgi przyczyny i oddziaływania.
§. 669. Prócz tego rządzą przyp. IIgim słowa wyrażające takie czynności, że zawisły od nich przedmiot i sam także oddziaływa na podmiot [...]. Oddziaływanie rzeczone objawia się albo przez to, 1) że przedmiot danej czynności jest właśnie jéj przyczyną, [przyp. IIgi przyczynowy]; jako to w słowach: słuchać (śpiewu)...