Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przeszły niedokonany

Język: polski

Cytaty

NB. Spójniki: żeby, aby, gdyby, bogdajby, tworzą tryb życzący, którego właściwie nie mamy w polskim języku [...]; jak życzącego, bo oba składają się ze spójników, z tą atoli różnicą, że spójnik: żebym, abym, gdybym, i t. d. kładziemy przed czasem przeszłym niedokonanym, lub dokonanym trybu oznajmującego, osoby 3ciéj, liczby pojedynczéj lub mnogiéj, jak np. Błagał, błagali, ubłagał, ubłagali.

Czas przeszły niedokonany oznacza czynność przeszłą, rozpoczętą albo nieukończoną, np. kupowałem, pisałem, brałem, czytałem, rachowałem itd.

W czasie niedokonanym przeszłym oznajmującym i warunkowym od zostawać mamy prawidłowie Zostawałem; w dokonanym zaś czasie wyrzuca się wa, zostałem, jak też w teraźniejszym zamiast zostawam, zostaję.

Czynić. Niedok. teraźn. czas. u-Czynić Dokonawczy [...] Nied[okonany] przeszły Czyniłem [...] Warunk. Bym [...] Dokonany u-Czyniłem Warunk Bym Rozkaz. bez nalegania Czyń! z naleganiem u-Czyń!

Czas przeszły: { a) niedokon: mówiłem, b) częstotl: mawiałem, c) dokon: zmówiłem.