Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przeszły niedokonany

Język: polski

Cytaty

Czas przeszły niedokonany i czas zaprzeszły nazywają się też czasami względnymi, gdyż one się same nie używają, ale zawsze odnoszą się do czasu przeszłego dokonanego, czy wyraźnie położonego, czyli w myśli dopełnić się mającego.

Trojaka ta czasu przeszłego różnica, w naszym języku wydaje się w taki sposób: mamy słowa niedokonane i dokonane, np. dawać, dać, brać, wziąć. Słowem tedy niedokonaném wyrażamy czasu przeszłego czynność niedokonaną, czyli niedokończoną, np. dawałem, brałem; a taką słowa odmianę zowiemy czasem przeszłym niedokonanym [...].

NB. Spójniki: żeby, aby, gdyby, bogdajby, tworzą tryb życzący, którego właściwie nie mamy w polskim języku [...]; jak życzącego, bo oba składają się ze spójników, z tą atoli różnicą, że spójnik: żebym, abym, gdybym, i t. d. kładziemy przed czasem przeszłym niedokonanym, lub dokonanym trybu oznajmującego, osoby 3ciéj, liczby pojedynczéj lub mnogiéj, jak np. Błagał, błagali, ubłagał, ubłagali.

Czas przeszły: { a) niedokon: mówiłem, b) częstotl: mawiałem, c) dokon: zmówiłem.