Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

czas przyszły dokonany

Język: polski

Cytaty

Exactum. Dokonany.

Czas przyszły wyraża, iż się coś dopiéro stanie lub dziać będzie: np. Drzewo zakwitnie. [...] Wedle lic jest on niedokonany albo dokonany, gdy oznacza objaw w przyszłości albo trwający albo skończony; np. Czas przysz. niedok. będę czytał [...] Czas przysz. dokon. przeczytam.

Czas przyszły wyraża, iż się coś dopiéro stanie lub dziać będzie: np. Drzewo zakwitnie. [...] Wedle lic jest on niedokonany albo dokonany, gdy oznacza objaw w przyszłości albo trwający albo skończony; np. Czas przysz. niedok. będę czytał [...] Czas przysz. dokon. przeczytam.

[...] Przeto téż formy czasu teraźniejszego tak słów dokonanych, jako téż i jednotliwych, oznaczają czynność dokonaną w przyszłości, czyli jednym słowem czas przyszły dokonany; albowiem chociáż myśl nasza nie jest zdolną pochwycić czynności dokonanéj lub chwilowéj z jéj odbywaniem w dobie obecnéj, zdolną jest jednakże wyobrazić ją sobie jako dokonaną w przyszłości.

[...] Tryb oznajmujący (modus indicativus) jak w całéj jafeckiéj rodzinie językowéj, tak i w naszym języku nie má żádnego sobie włáściwego znamieniá, jak tego dowodzą wszystkie formy osobowe gramatycznych czasów, náleżących do trybu oznajmującego, o jakich już była mowa w poprzedzających paragrafach, a takiemi są: a) Czas teraźniejszy niedokonany [...]. b) Czas teraźniejszy częstotliwy [...]. c) Czas przeszły niedokonany [...]. d) Czas przeszły częstotliwy [...]. e) Czas przeszły dokonany [...]. f) Czas zaprzeszły niedokonany [...]. g) Czas zaprzeszły dokonany [...]. h) Czas zaprzeszły częstotliwy, (rzadko używany) [...]. i) Czas przyszły niedokonany [...]. k) Czas przyszły częstotliwy [...]. l) Czas przyszły dokonany [...].

Czas przyszły: { a) niedokon: będę mówił, albo mówić będę b) częstotl: będę mawiał albo: mawiać będę. c) dokonan: zmówię.