czas przyszły dokonany

Hierarchia Dzieła Filtr: 3 dzieła

• Wszystkie dzieła
• Kop/1778
• Kop/1780
• Gddk/1816
• Jak/1823
• Mucz/1825
• Marc/1833
• Desz/1846
• Such/1849
• Szt/1854
• Łaz/1861
• Mał/1863
• Malin/1869
• Lerc/1877
• Mał/1879
• Oż/1883
• Jes/1886
• Kras/1897
• Lor/1907
• Kon/1920
• Szob/1923

[...] Są także czasowniki dokonane, które nie mają odpowiednich niedokonanych, te są dwojakie: a). Czasowniki: kazać, darować, rzec, pomnieć, i zdołać używają się tak w znaczeniu dokonaném jako i niedokonaném, np. Oto daruję (teraz) ci ten zegarek. Jak sobie kupię złoty zegarek, daruję ci (czas przyszły dokonany) mój srebrny. Te czasowniki mają także imiesłowy tak dokonane jako i niedokonane, co w innych czasownikach jest rzeczą niesłychaną, np. rzekąc (imiesłów czasu teraź.), rzekłszy (imiesłów czasu dokonanego). Czasu niedokonanego przeszłego i niedokonanego przyszłego nie mają [...].

Dwa czasy przyszłe, niedokonany i dokonany; np. będę mijał kupował, bił (albo też mijać, kupować, bić będę) — i minę, kupię, zbiję albo uderzę (§. 223, 4).

Niedokonany przyszły zapowiada tylko, że omawiana czynność nastąpi — a dokonany ukazuje i całkowite jéj w przyszłości spełnienie.

Czasy, tryby, imiesłowy i t. d., utworzone od czasowników dokonanych, nazywają się dokonane.

Czasy, tryby, imiesłowy i t. d., utworzone od czasowników niedokonanych, nazywają się niedokonane.

Mówimy zatem zwykle: czas przeszły niedokonany (chwaliłem), czas przeszły dokonany (pochwaliłem), czas przyszły niedokonany (będę chwalił), czas przyszły dokonany (pochwalę), bezokolicznik niedokonany (chwalić), bezokolicznik dokonany (pochwalić) i t. d.