Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

imiesłów czasu przeszłego

Język: polski

Cytaty

Przymiotniki zakończenia na ły dlatego mało słów tworzą; iż właściwie i pospolicie są same dawnemi imiesłowami czasu przeszłego.

Imiesłów czasu przeszłego. [...] Służy do tworzenia czasów składanych słów czynnych i nijakich. [...] Ze słowem to be przemienia słowa czynne na bierne. [...] Jest zarazem przymiotnikiem mającym znaczenie bierne. [...] Staje się przysłówkiem przez przybranie zakończenia ly.

Jak końcówka nt jimiesłowu czasu teraźniejszego zostaje w etymologicznym związku s końcówką nt tegoż jimiesłowu w sanskrycie, greczyznie, łacinie i litewskim języku, tak nasza końcówka vsi zostaje w etymologicznym związku s końcówką jimiesłowów reduplikowanych w sanskrycie i greczyznie i s końcówką jimiesłowu czasu przeszłego w litewskim języku [...].

Dz w bezokolicznikach z osnową na g (módz, ledz) i ł w imiesłowie czynnym przeszłym I (starłszy, zjadłszy)—to klasyczne przykłady owych nieprawidłowości, o których wspominano powyżej. Pierwsza jest ilustracyą błędnego zupełnie zastosowania analogii (jak noga-nodze, mogę - módz) *), w drugiej mamy wyraz mylnego, przez postęp nauki usuniętego zapatrywania na budowę imiesłowu czasu przeszłego.