Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

głoska pierwiastkowa

Język: polski
Dział: Morfologia (współcześnie)
  • O postaciach gramatycznych: Malin/1869
  • O rzeczowniku i przymiotniku: Bor/1830
  • Prawa głosowe spółgłosek: Malin/1869
  • Wstęp do Głosowni. - Język słowiański i jego narzecza. - Abecadło wszechsłowiańskie. - Podział mowy odnośnie do Głosowni.: Malin/1869

Cytaty

Aby zrobić Stopień wyższy, do głoski pierwiastkowej lub zamienionej w Przymiotniku męzkim Stopnia wyższego, daje się sz z samogłoską rodzajową y, a, e, a to wyrzuciwszy i lub y końcowe, jeśliby przymiotnik nie kończył się na spółgłoskę.

[...] Jeżeli końcówka łączy się bezpośrednio s pierwiástkiem np. ula, ulem, wtedy wyráz nazywámy piérwotnym, jeżeli zaś końcówka łączy się z pogłosem przydanym do pierwiástku np. ulica, ulicą, wtedy wyráz jest pochodnym. Tak w piérwszym razie ul jak w drugim ulic nazywámy z niemiecka pniem, Stamm lub z grecka temátem wyrazu. Głoski wchodzące w skłád piérwiástku nazywámy piérwiástkowémi, wszystkie jinne przybyszowemi.

Co do s przed p na początku wyrazu, jeżeli to s nie jest przyjimkiem, ale głoską piérwiástkową, miękczyć je náleży […].

Przez wyrzutnią odrzucają się niekiedy głoski i zgłoski tak s piérwiástku, t. j. piérwiástkowe, jak i przybyszowe z wyrazu. Wyrzutniá w násłowiu nazywá się Aphaeresis - zesuwką, w środosłowiu wysuwką […].