Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

pokrewny wyraz, słowo, czasownik

Język: polski

Cytaty

Jeżeli odniósłszy się do źródłosłowu lub odmian wyrazu, jeszcze dostatecznéj wskazówki pisowni nie mamy, trzeba się odnieść wtedy do wyrazów pokrewnych jemu.

W jakich to razach wolno łączyć zdanie pojedyncze w zdanie złożone? (...wtenczas, kiedy są albo podobne albo pokrewne w jakimkolwiek bądź wzglę­dzie).

W innych razach piszemy ó tam, gdzie w piérwotnych lub pokrewnych wyrazach stoi o lub ó.

Z téj przyczyny, piszą się wszystkie bez wyjątku spółgłoski słabe (a zatém: b, g, w, d, dz, dź, z, i, i) swojemi właściwemi literami, nawet w tych razach, gdy wymawiamy je mocno, — jeżeli tylko w wyrazach piérwotnych lub pokrewnych znajdują się te same słabe brzmienia.

Inny stosunek przedstawiają wyrazy pokrewne etymologicznie, czyli co do pochodzenia, w których wraz z różnicami fonetycznemi związane są i różnice znaczeniowe, jak np. cho-i-ć i chadz-a-ć; pi-ć, poj-i-ć, upaj-a-ć.

Przytoczone tu przykłady wykazują zmiany samogłosek lub zmiany spółgłosek w wyrazach tych samych lub pokrewnych.

Istnieją w obecnym języku polskim szeregi wyrazów etymologicznie pokrewnych, to jest pochodzących z tego samego źródła historycznego, w których spółgłoski pierwotne uległy późniejszym przemianom; np. obok ła-pa, ża-ba, drzew-o, dwór..., mamy: łap'e, żab' e, drzew' e...