Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

liczbownik pierwotny

Hasło w cytatach: liczbownik piérwotny, liczbowniki pierwotne
Język: polski
Dział: Części mowy (współcześnie)

Cytaty

Liczbownik, wyraz odmienny (str. 6.) służy do wyrażenia ilości, porządku i innych względów tak osobowych jak i rzeczowych, a który w języku polskim licznie się rozgałęzia, i ma swe nazwiska. Dzieli on się na Liczbowniki główne czyli pierwotne, i na porządkowe czyli pochodne, te zaś znowu na rzeczowne i przymiotne, a wszystkie odmieniają się w swym sposobie przez Rodzaje, Liczby i Spadki, lecz Stopni nie mają.1. Liczbowniki główne odpowiadają na pytanie ile? Przymiotne te tylko: jeden, dwa, trzy, cztery. Rzeczowne: pięć, sześć, siedḿ , ośḿ, dziewięć, i t. d.

Liczbowniki oznaczone podzielamy ze względy na znaczenie trzona, z którego wyrastają, na główne czyli pierwotne, na porządkowe i na zbiorowe.

Liczbowniki są: 1. Albo a) piérwotne, jak np.: jeden, dwa, dziesięć (…) utworzone słowem od początku, — albo b) pochodne, z tamtych przerobione, — i z tych przerobionych jeszcze daléj przerabiające się, np.: jedenaście, dwadzieścia, dwieście; pierwszy, drugi (…).