terminów gramatycznych online
deklinować się
Geneza: łac. declinare 'odmieniać'
Cytaty
P. Wiele jest rodzajow słow ktorych zażywamy w mowieniu? O. Ośm, ktore nazywamy częściami mowy. P. Ktore są te ośm części mowy? O. Imie czyli Nomen, Zaimek Pronomen, Słowo Verbum, Uczestnictwo Participium, Przekładanie Praepositio, Przysłowie Adverbium, Złączanie Conjunctio, i Wrzucenie Interjectio. Z ktorych pierwsze cztery albo się deklinują, albo koniugują.
P. Proszę mię informować jak się imie nagina przez spadki? [...] P. Ktore części mowy mogą się staczać przez spadki czyli jak mowiemy z Łacińskiego deklinować? O. Te trzy: Imie, zaimek, i uczestnictwo.
P. Co jest Imie czyli Nomen? O. Jest słowo służące do nazywania jakiej rzeczy lub wyrażania jej jakości. P. Jak poznać ktore słowo do tej części mowy należy? O. Że się stacza przez spadki, czyli jak z Łacińskiego mowiemy, że się deklinuje.
Według pierwszego z tych imion deklinują się: pole, prawo, mięso ettc.: Oprocz że pole ma Opowiadający spadek polu; prawo i mięso, prawie, mięsie.
Inne słowa albo według tych deklinować się będą, albo [...]
On peut dire, que trois fortes de mots composent le Discours: Ceux de la première, et seconde sorte sont flexibles; ceux de la troisieme sont inflexibles. On appelle ceux de la premiere sorte des Noms, ceux de la seconde des Verbes, et ceux enfin de la troisieme des Particules indeclinables.
[...]
Można mowić, że trzech gatunkow słowa składają mowę. Pierwszego i drugiego gatunku deklinują się, á trzeciego nie. Pierwszego gatunku jest Nomen, drugiego Verbum, á trzeciego Partykuły nie deklinujące się.
Natura przymiotnikowa imiesłowów okazuje się w tém, że odmieniają się jak przymiotniki nie tylko przez rodzaje, ale i deklinują [się] przez przypadki.