Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zwyczaj

Język: polski

Cytaty

Także w drukowanych Xięgach znajdują się znaczki pewne nad Dykcyami, zwane Tytły, oznaczające niedostatek liter w wyrażonym słowie, na przykład: Бг҃ъ, miasto Бóгъ. [...] przyjąwszy zwyczaj ten od pisujących przedtym Xięgi, nim Druk wynaleziono .

[...] przeto i w zwyczaj poszło, że gdzie dwoie И. zdarzą się, pierwsze ma miejsce I. wtóre И.

Słowieńska w ułożeniu słów własność ze zwyczaju i używania wyszła.

[Сожалѣтельно, что изъ обычая и употребленїя вышло славенское въ сочиненїи глаголовъ сво́йство, когда вмѣсто дѣепричастїй дательный падежъ причастїй полагался, которой служилъ въ разныхъ лицахъ: ходящу мнѣ въ пустынѣ, показался звѣрь ужасный. Łomonosow, 1757, § 467. ]

Ought jest jednym z czasów przeszłych słowa to owe bydź powinnym: bo to słowo ma ich dwa owed i ought. Piérwszy prawie zawsze jest używanym, kiedy idzie o dług pieniężny lub inny jakiéj rzeczy, w któym przypadku drugi się nie używa; tak dalece, że się zdaje, iż zwyczáj zupełnie go poświęcił trybowi oznajmującemu możność, którego on jest znakiem.

(31) Staropolski zwyczaj mówi za Przyszłym nierodzajownym. Wszyscy narodowie będą mu służyć (Leop. Ps. 71. 11).

Spółgłoska x wymawia się jak ks i składa się istotnie z tych dwóch spółgłosek; jest zatém zbyteczna. Liczy się jednak do głosek polskich, bo zwyczaj ją przyjął.

Co do wyrazów używanych w tym lub owym rodzaju stosownie do zwyczaju, te nie dadzą, się odnieść ani do zasady uważania na podobieństwo końcówek do zakończeń rzeczowników żywotnych, ani téż do téj: że spółgłoskowe twarde należą rodzajowi męzkiemu, a miękkie rodzajowi żeńskiemu, bo zwyczaj jak na jednę tak na drugą nie uważa zupełnie.

Jest także w naszym języku zwyczaj łączenia w pary dwóch rzeczy, zawsze wspólnie z sobą działających, i tak mówimy o rękach które zawsze razem coś robią: schwycić oburącz, objąć rękoma.