Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

zwyczaj

Język: polski

Cytaty

Jeno mię z jednéj strony odwodzi zwyczaj już dawno ápprobowány stáry, i literá nowa, która w żadnym języku nie jest zwyczájna [...] Wedle zwyczáju bowiém stárègo i już záwźiętègo, to a Polskié było po prostu pisánè bez krèski.

Inni nic nie odmieniając, zachowują nawet spadki tego języka, ktòrego jest słowo , n. p. Musae rzekły [...] Ja zostawiwszy w tym gust każdego, wolę naśladować tych, którzy gdzie mogą, składnie na Polski język zwyczajem innych słów nakłaniają.

Ought jest jednym z czasów przeszłych słowa to owe bydź powinnym: bo to słowo ma ich dwa owed i ought. Piérwszy prawie zawsze jest używanym, kiedy idzie o dług pieniężny lub inny jakiéj rzeczy, w któym przypadku drugi się nie używa; tak dalece, że się zdaje, iż zwyczáj zupełnie go poświęcił trybowi oznajmującemu możność, którego on jest znakiem.

Nauka poprawnego pisania (ortografia) opiéra się szczególnie co do brzmień na cztérech głównych zasadach: Wzgląd na wymowę, wzgląd na wywód etymologiczny, wzgląd na cechy polszczyzny i wzgląd na zwyczaj, powagą wieków ustalony.

Pisownia (ortografja) polega na trzech następujących zasadach: 1. zasada fonetyczna (pisanie wyrazów tak, jak je słyszymy w wymowie osoby wykształconej). 2. zasada etymologiczna (pisanie wyrazów sprzeczne z wymawianiem, lecz zgodne z ich pochodzeniem). 3. Zasada historyczna (oparta na zachowaniu pisowni dawnej, uświęconej zwyczajem i głęboko wkorzenionej, pomimo, że może ona być pozbawioną racjonalnej podstawy). Niniejsza książeczka uwzględnia te wszystkie trzy zasady (bez podziału), a nadto wkracza gdzieniegdzie w zakres gramatyki.

Z powodu przyjętego zwyczaju, można pisać: ajent zamiast agent, jenerał, jeografja, rejent, loika...