forma teraźniejszoczasowa

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Mał/1879
• Kras/1897

W formach teraźniejszoczasowych widzimy przez cały ten wzorzec jotę między tematem a wstawką: zna-j-ąc, śmie-j-ąc, bi-j-ąc, czu-j-ąc. Spowodowała to zasada dotycząca rozziewu, §.61.

II. Klasa

§. 269. Słowa z tematem, zakończonym w formach teraźniejszo-czasowych na przybrane n, w bezokolicznych zaś na nę, ną, np. dźwignę, dźwignąć.

Nawet w owych czasownikach, których formy aorystowe a teraźniejszo-czasowe wyjątkowo żadnéj zewnętrznéj nie otrzymały odznaki, tak iż gdyby nam w tamtoczesnéj swojéj postaci były ukazane na piśmie, nie różniłyby się niczém od siebie — nawet w tych razach sama pewnie ich pronuncyacya dopełniała między nimi różnicy.

[…] Własnością słów dokonanych jest to, że forma teraźniejszoczasowa przyjmuje zwykle znaczenie czasu przyszłego, ponieważ logicznie wyobrażać sobie nie można czynności, która by była skończona i jednocześnie trwała w czasie obecnym […].