terminów gramatycznych online
czasownik verbum
Geneza: od rzecz. czas
Czasownik. Leksem o prymarnej funkcji predykatywnej, a więc stanowiący w zdaniu jego człon główny (konstytutywny) - orzeczenie.
Cytaty
Czasowniki, którym w piérwszéj osobie, w liczbie mnogiéj, w czasie teraźniejszym, powszechnie dajemy zakończenie imy (nosimy, słyszymy), zdaniem Brodzińskiego, należałoby kończyć na emy[...]
CZASOWNIKI; nieustalenie ich formy: robimy i robiemy, słyszymy i słyszemy, 551; 451.- Porów. 327. Obacz Tryb bezokoliczny, Tryb rozkazujący.
Słowo albo czasownik jest część mowy odmienna, która oznacza czynność, byt, istnienie: pracować, być, zostać, stać się i t. d. Słowo inaczéj nazywa się czasownikiem dlatego, że się odmienia przez czasy.
Oetinger Józef "Przeważają w naszym języku słowa czyli czasowniki; kiedy w niemieckim rzeczowniki mają przewagę; służące nie tylko do oznaczenia wprost przedmiotów zmysłowych; ale obok jinnych do wyrażenia wszystkich stosunków rzeczy, jich, przymiotów, czynności, zmian, ruchu i t. d.".
Wyrazy, oznaczające: czynność, stan albo byt osób, lub rzeczy czyli przedmiotów, nazywają się słowami. Ponieważ słowa odmieniają się, jak to zaraz zobaczymy przez czasy, więc zowią się także czasownikami.
Podobnież ma się rzecz z czynnościami (czyli czasownikami) wszystkich zdań następnych.
Ś, ź w przymiotnikach, urobionych od czasowników na i (jak głosić): głośny, późny, woźny, także: piśmienny.
Przy czasownikach osobno: nie pisze, nie wiedział...
W ten sam sposób utworzono nazwy miejscowe: Boryja, Bogoryja, Czartoryja, gdzie drugą część stanowi imię utworzone od czasownika ryć, jak w Kołomyja, wodomyja — imię utworzone od czasownika myć.
Części mowy, które oznaczają czynność osób lub rzeczy, albo stan, w jakim osoba jakaś albo rzecz się znajduje, nazywają się czasownikami.